Sjį menn ekki brįšum aš sér og hętta viš?

Mér hefur oršiš tķšrętt um žęr athugasemdir sem bįrust vegna fyrirhugašrar Bitruvirkjunar į Hengilssvęšinu, enda ekki aš įstęšulausu. "Vķša er pottur brotinn" segir mįltękiš. Ķ žessu mįli er ekki um nokkra brotna potta aš ręša heldur eru heilu įlverakerin hreinlega ķ maski.

Ķ fyrri fęrslum hef ég birt żmsar athugasemdir vķša aš og sagt frį alvarlegum göllum sem vķsindamenn hafa bent į viš vinnubrögš sem višhöfš voru af hįlfu žeirra ašila sem unnu mat į umhverfisįhrifum virkjanaframkvęmda.

Žótt talsmašur Orkuveitu Reykjavķkur hafi gert tilraunir til aš gera lķtiš śr žvķ aš hluti af tęplega 700 athugasemdum viš virkjanaframkvęmdirnar hafi veriš samhljóša eru allar žęr sem hér hafa veriš birtar eša verša birtar śr hinum hópnum, žeim ósamhljóša. Eins og žeir sjį sem nenna aš lesa žetta allt saman eru athugasemdirnar mjög alvarlegar og vel rökstuddar - sem žęr samhljóša voru reyndar einnig. Enn į ég nokkrar athugasemdir óbirtar sem ég hef fengiš sendar.

Ķ žetta sinn birti ég athugasemd Framtķšarlandsins. Hśn er tekin af vefnum hér:  http://framtidarlandid.is/hellisheidarvirkjanir.
VARŚŠ - žetta er dįgóš lesning en alveg frįbęrlega įhugaverš og kemur öllum viš!

________________________________________________________ 

Reykjavķk 9. nóvember 2007

Efni: Athugasemdir vegna frummatsskżrslna um Bitruvirkjun og Hverahlišarvirkjun


1.    Virkjanir Orkuveitu Reykjavķkur viš Bitru og Hverahlķš eru tilkomnar vegna samnings um orkusölu til įlvers viš Helguvķk. Sama į viš stękkun Hellisheišarvirkjunar. Ķ 5.gr.laga um umhverfismat er gert rįš fyrir žvķ aš séu fleiri en ein framkvęmd į sama svęši eša framkvęmdirnar hįšar hver annarri geti Skipulagsstofnun metiš įhrif žeirra sameiginlega. Hvoru tveggja į sannarlega viš ķ žessu tilviki. Allar lķkur eru į aš virkjanirnar séu aš nżta sama jaršhitageyminn, en ekki er įętlaš hver sameiginleg įhrif žeirra eru, , einungis er reynt aš meta įhrifin af hverri fyrir sig.  Įhrifasvęši virkjana į loftgęši eru einnig žaš sama eša skarast mjög en žęr eru allar stašsettar ķ nęsta nįgrenni viš höfušborgarsvęšiš. Ennfremur er afar hępiš aš fjalla ekki um heildarįhrif framkvęmda į upplifun af landslagsheild meš myndręnum hętti. Til višbótar virkjunum  verša sjónręn įhrif af fyrirhugušum hįspennulögnum um sama svęši, hvort heldur er ķ strengjum eša hįspennulķnum.
Hér hefši žvķ veriš afar brżnt aš fjalla um umhverfisįhrif sameiginlega og aš žaš skuli ekki gert gefur villandi mynd af žeim umhverfisįhrifum sem munu verša. Žaš hefši veriš ešlilegt aš fjalla aš lįgmarki um framkvęmdir į Hellisheiši viš stękkun Hellisheišarvirkjunar, Bitruvirkjun og Hverahlķšarvirkjun įsamt hįspennulögnum Landsnets um svęšiš.
Enn ęskilegra hefši veriš aš meta sameiginlega aš auki įlver viš Helguvķk og fyrirhugašar virkjanir Hitaveitu Sušurnesja, (stękkun Reykjanesvirkjunar, Svartsengis og virkjanir į Krżsuvķkursvęšinu) og/eša ašrar žęr virkjanir sem naušsynlegar eru til aš afla įlverinu orku.


2.      Ķ frummatsskżrslum um Bitruvirkjun og Hverahlķš kemur fram aš orkuvinnsla sé „įgeng“ og aš bora žurfi nżja vinnsluholu į 2 – 4 įra fresti allan rekstrartķmann til aš višhalda vinnslugetu. Ennfremur kemur fram aš hitalękkun į vinnslutķma sé įętluš um 10°C og allt aš 1000 įr taki varmaforšann aš endurnżjast. Massaforšinn endurnżjast į skemmri tķma aš žvķ er tališ er en žó taki žaš įratugi. Įętlaš er aš eftir um 60 įra nżtingu svęšisins žurfi žaš um 60 įra hvķld. Žrįtt fyrir žetta fullyrša skżrsluhöfundar aš um „sjįlfbęra vinnslustefnu sé aš ręša“ og „falli įgętlega aš markmišum um sjįlfbęra žróun“ meš tilvķsun til žess aš vęnta megi tęknižróunar ķ framtķšinni sem gera muni afkomendum okkar kleift aš bora dżpra og nżta orkuna betur. Žį er ķ skżrslunni einnig tekiš fram aš rannsóknargögn skorti til žess aš žetta mat teljist įreišanlegt . Reynsla af öšrum svęšum er heimfęrš į bęši Bitruvirkjun og Hverahlķšarvirkjun.  Ekki er nein tilraun gerš til žess aš meta heildaorku sem įętla mį aš sé vinnanleg śr jaršhitageyminum meš bestu nżtingarašferš né heldur hversu hįtt hlutfall žess megi gera rįš fyrir aš nżta ķ fyrirhugušum virkjunum. Rżrir žaš möguleika į aš leggja mat į fyrirhugaša aušlindanżtingu į svęšinu.
Śtilokaš er aš fallast į žessa tślkun į hugtakinu sjįlfbęr nżting “aušlindar”. Svęšiš sem dęlt er śr hlżtur aš verša metiš į žeim forsendum hvernig jaršhitanįman sjįlf er nżtt, en ekki hvort unnt sé ķ framtķšinni aš sękja ķ dżpri nįmur ellegar aš kreista meira śr žvķ sem upp er dęlt.
Jafnframt veršur aš gagnrżna alvarlega aš ekki skuli hafa veriš geršar fullnęgjandi rannsóknir įšur en stęrš virkjunar var įkvešin. Žaš hefur ķ för meš sér alvarlega hęttu į aš óafturkallanleg įkvöršun sé tekin į grundvelli ófullnęgjandi upplżsinga sem aušveldlega hefši mįtt afla meš hęfilegum undirbśningstķma.
Ennfremur kemur hvergi fram ķ skżrslunni svo skżrt sé hversu slaklega fyrirhugaš sé aš nżta orkuna sem upp śr jöršunni kemur, en fyrir liggur į öšrum vettvangi aš ętlunin sé aš henda į bilinu 85-90% orkunnar. Žetta fellur engan veginn aš markmišum sjįlfbęrrar žróunar né nokkrum öšrum markmišum um ešlilega aušlindanżtingu. Óska veršur eftir śrlausnum į žessu atriši ellegar aš skoša hvort ekki sé rétt aš fresta virkjunarframkvęmdum uns betri nżting reynist möguleg, sérstaklega meš hlišsjón af įgengri nżtingu svęšisins.


3.    Ekki liggur fyrir į žessu stigi hver veršur įętluš heildarlosun vegna allrar orkuvinnslu fyrir įlveriš ķ Helguvķk. Hér skortir enn į heildarmynd į losun jaršvarmavirkjananna og įlversins samtals. Žó er ljóst af skżrslunum aš losun frį virkjununum veršur verulegt hlutfall af losun įlversins sjįlfs, eša um 25.000 tonn frį Hverahlķš og 31.000 tonn frį Bitruvirkjun. Aš meštalinni losun frį stękkun Hellisheišarvirkjunar vešur žvķ losun frį žessum virkjunum alls um 85.000 tonn įrlega eša um 21% losunar įlversins sjįlfs. Žį er enn ótalin losun ķ jaršgufuvirkjunum žeim sem Hitaveita Sušurnesja fyrirhugar vegna sama įlvers. Jaršgufuvirkjanirnar eru undanžegnar lögum um losunarheimildir, sem ķ sjįlfu sér er gagnrżnivert og hlżtur fyrr eša sķšar aš koma til endurskošunar. Žaš breytir žó engu um aš kostnašur samfélagsins er til stašar žar sem önnur starfsemi hlżtur meš einum eša öšrum hętti aš taka žennan bagga į sig og annaš hvort draga śr losun į móti, afla losunarheimilda ellegar standa fyrir annars konar mótvęgisašgeršum enda ljóst aš ķslenskt samfélag mun standa frammi fyrir takmörkum sķminnkandi losunarheimilda. Aš undanžiggja losun viš raforkuframleišslu loftslagskvótum ķ staš žess aš kostnašur vegna žeirra komi fram ķ rekstrarkostnaši įlversins er aušvitaš ekkert annaš en samfélagsleg nišurgreišsla til stórišjunnar.


4.    Fyrirhugaš er aš bįšar virkjanirnar muni losa verulegt magn brennisteinsvetnis og sama į raunar einnig viš um Hellisheišarvirkjun. Ljóslega stefnir ķ aš samanlagt muni losun frį žessum virkjunum öllum verša um 21.000 tonn įrlega, en auk žess viršist mega vęnta hlutfallslega enn meiri losunar frį jaršgufuvirkjunum į Krżsuvķkursvęšinu. Hér vantar enn mat į heildaįhrifum allra žeirra jaršgufuvirkjana i nįgrenni borgarinnar sem fyrirhugašar eru vegna Helguvķkur. Žó kemur fram ķ skżrslunni aš bśist er viš žvķ aš einungis vegna virkjananna į Hellisheiši séu 8-16% lķkur į žvķ aš klukkustundarmešaltal brennisteinsvetnis verši žaš hįtt innan borgarmarkanna aš lykt sé merkjanleg. Žar viš bętast įhrif virkjana HS. Žaš hljóta aš teljast verulegar lķkur.
Nś žegar eru fram komin įkvešin óžęgindi vegna brennisteinsvetnis ķ borginni į įkvešnum dögum vegna losunar ķ fyrsta įfanga Hellisheišarvirkjunar sem undirstrikar enn žörfina į aš meta heildarmyndina. Mį benda į aš skv.leišbeiningum WHO um loftgęši, (kafli 6), er bent į aš til žess aš foršast óžęgindi vegna lyktar verši aš setja mun strangari mengunarmörk en af heilsufarsįstęšum. Um žetta er ekkert fjallaš ķ skżrslunni.
Ķ skżrslunni segir aš įhrif brennisteinslosunar verši hverfandi og žaš rökstutt meš žvķ aš brennisteinsvetniš muni rigna fljótt nišur. Ekki kemur fram ķ skżrslunni hver įhrif žess eru į umhverfiš né hvers vegna ekki žurfi aš fjalla um žaš.


5.      Ķ frummatsskżrslunum er tališ aš įhrif į landslag verši žó nokkur og śtivistargildi svęšisins rżrni, sem og gildi žess fyrir feršažjónustu. Sameiginleg įhrif vegna allra framkvęmda eru talin „talsverš eša veruleg“, en meš mótvęgisašgeršum dragi śr žeim svo žau verši bara „talsverš“. Hér veršur aš telja aš samlegšarįhrif séu stórlega vanmetin. Ósnortnum eša lķtt snortnum svęšum fękkar og žau minnka svo um munar og upplifun žeirra sem vilja njóta ósnortinnar nįttśru ķ nęsta nįgrenni borgarinnar veršur allt önnur. Žį er ekkert mat lagt į vaxandi gildi svęšisins ķ framtķšinni aš žessu leyti ķ nśll kostinum meš sķvaxandi fjölda feršamanna, veršmętari frķtķma og auknu vęgi ósnortinnar nįttśru ķ gildismati nśtķmamannsins. Žannig hefur žróunin veriš undanfarin įr hérlendis og alls stašar ķ löndum okkar heimshluta og engin įstęša til aš ętla aš sś žróun stöšvist skyndilega žó aš virkjanir verši byggšar į Hellisheiši. 


6.    Landsnet hefur žaš hlutverk aš annast raforkuflutning  frį virkjunum til orkukaupanda skv. raforkulögum. Žó hefši veriš ęskilegt aš fį mat į hvaša įhrif žaš hefur į stöšugleika og įreišanlega ķslenska raforkukerfisins aš bęta svo grķšarlega viš žann flutning um kerfiš og óhjįkvęmilega veršur meš įlversframkvęmdunum. Vert er aš minna į aš nś į fįeinum įrum į aš margfalda uppsett afl ķ ķslenska raforkukerfinu vegna fįeinna įlvera og er Helguvķk žar į mešal. Slaki sem įšur var ķ raforkukerfinu og įšur nżttist til žess aš tryggja stöšugleika žess og įreišanleika žess hefur horfiš į skömmum tķma. Mį m.a. rekja tķšari truflanir ķ flutningskerfinu til žessara vaxtarverkja a.m.k. aš hluta. Ķ framtķšinni mį bśast viš auknum kröfum um frekari styrkingu raforkukerfisins en felst ķ žeim lķnulögnum sem eru beinlķnis vegna tiltekinna virkjana og notanda, t.d. er žegar fariš aš bera į kröfum um styrkingu byggšalķnuhringsins og jafnvel Sprengisandslķnu. Žį er veriš aš ręša um ašgeršir sem eru m.a. til žess ętlašar aš endurheimta žann stöšugleika og svigrśm sem įšur var. Samfélagsleg įhrif įreišanleika raforkuafhendingar eru ótvķręš og mikil. Hefši veriš full žörf į žvķ aš fjalla um žann žįtt.


7.    Um nśllkostinn, ž.e. aš virkja ekki nśna, er afar lķtiš fjallaš ķ skżrslunum. Žar hefši žó veriš įhugavert aš sjį umfjöllun um įvöxtun aušlindarinnar ķ jöršu, ž.e. hvort lķklegt sé aš orkuverš muni fara vaxandi ķ framtķšinni, en til žess liggja allar spįr og žį hversu mikiš. Jafnframt ķ hverju ašrir möguleikar til orkusölu gętu falist,  jafnvel ķ minni einingum og į lengri tķma og hvort vęnta hefši mįtt hęrra orkuveršs viš slķka sölu eša meiri aršs af aušlindinni. Einnig vęri įhugavert aš sjį žjóšhagslegt mat į žvķ hvort heppilegt sé aš binda svo stóran hluta af orkuaušlindinni viš langtķmasamninga viš įlversframleišendur eša hvort ęskilegt vęri aš dreifa įhęttunni į fleiri geira.


8.    Ekkert er fjallaš um samfélagsleg įhrif framkvęmdanna į ženslu, vexti og gengi. Žó er ljóst aš žęr munu įfram kynda undir žį ofženslu sem veriš hefur undanfarin įr frį žvķ aš framkvęmdir viš Kįrahnjśkavirkjun hófust og leitt hafa til stórfelldrar hękkunar gengis og vaxta sem ašrar atvinnugreinar hafa žurft aš taka į sig. Ķslenskir hįvextir og hįgengi hafa aušvitaš haft margfeldisįhrif og dregiš aš fjįrmagn ķ formi jöklabréfa og erlendra skulda einstaklinga og fyrirtękja til višbótar viš žaš sem fyrir var sem aftur hefur magnaš žensluna innanlands enn frekar.


9.    Ekki er komiš inn į afkomu virkjunarinnar, en žó er óhjįkvęmilegt aš taka eftirfarandi fram. Opinber stušningur viš virkjanirnar felst fyrst og fremst ķ opinberum įbyrgšum. Yfirleitt er stušningur sem felst ķ slķkum įbyrgšum reiknašur sem munur į heildarįvöxtunarkröfu verkefnisins meš įbyrgšum og įn žeirra (įvöxtun eiginfjįr er hins vegar merkingarlaust hugtak ķ žessu samhengi). Ķ breskum heimildum 1,2]  er talaš um aš žar ķ landi hafi heildarįvöxtunarkrafa til orkumannvirkja vaxiš śr 5-8% ķ 14-15% eša meira žegar rķkiš dró sig śr rekstrinum fyrir nokkrum įrum. Hér į landi hefur heildarįvöxtunarkrafan veriš 5-6% ķ orkufjįrfestingum. Ekkert liggur fyrir um aš Bitruvirkjun og Hverahlķšarvirkjun geti stašiš  undir žeim vöxtum sem lķklegt er aš fariš sé fram į į frjįlsum markaši og draga veršur stórlega ķ efa aš svo sé.


Įlyktun Framtķšarlandsins varšandi loftgęši og mengun:


Sušvesturhorniš er žéttbżlasta svęši Ķslands. Hér bśa 2/3 hlutar žjóšarinnar. Aš stašsetja įlver ķ Hvalfirši, Hafnarfirši og Helguvķk, sem gerir žetta svęši aš einhverju mesta įlvinnslusvęši ķ heimi meš tilheyrandi mengun er ekki įsęttanleg framtķšarsżn nema til komi MJÖG brżnir žjóšarhagsmunir, efnahagslegir og félagslegir. Ķ staš žess aš umhverfis höfušborgina sé hrein og óspillt nįttśra er veriš aš ramma borgina inn meš įlbręšslum annarsvegar og hins vegar jaršvarmavirkjunum sem žjóna įlbręšslu ķ baklandinu. Žaš er veriš aš skerša śtivistarperlur og nįttśrugersemar og žar meš bęši andlega og lķkamlega heilsu borgarbśa. Žaš er veriš aš skerša ķmynd Ķslands og ķslenskrar jaršvarmaorku sem hingaš til hefur einkum žjónaš borgarbśum meš mikilli og įbyrgri nżtingu į jaršvarmanum.


Viš tökum undir orš hitaveitustjóra Jóhannesar Zoėga ķ ęvisögu hans sem kom śt įriš 2006:


,,Eftir nokkra įratugi meš sama hįttalagi mį bśast viš aš afl virkjunarinnar fari aš minnka verulega, og nokkrir įratugir eru ekki langur tķmi ķ sögu hitaveitu eša borgar. Žį slaknar į hitanum, varminn ķ jöršinni gengur til žurršar. Vatniš sem streymir gegnum heit berglögin og er notaš ķ orkuverinu ber meš sér varmann śr berginu sem kólnar um leiš. Ef kęling žess er örari en varmastreymiš frį djśpgeymi jaršhitasvęšisins minnkar afliš smįm saman. Öll sóun jaršvarmans strķšir į móti hagfręšilegum og sišferšilegum sjónarmišum."


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Kjartan Pétur Siguršsson

Sęl Lįra,

Nś mįttu vera įnęgš meš aš barįtta žķn hefur skilaš einhverju.

Žaš mįtti lesa ķ Fréttablašinu ķ dag aš virkjunin verši aš öllum lķkindum blįsin af ķ brįš.

"Įform um Bitruvirkjun gętu breyst" segir Dagur B. Eggertsson.

Kjartan Pétur Siguršsson, 3.12.2007 kl. 07:36

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband