Bloggfærslur mánaðarins, júlí 2009

Orsök og lausn kreppunnar

Það virðist sama hver vandinn er - þetta er alltaf meint lausn, ef lausn skal kalla. Sama hverjir eru við völd hverju sinni. Sama hvort um er að ræða endurreisn bankakerfisins, rándýrar virkjanir fyrir erlenda auðhringa eða hvað annað sem stjórnvöldum og þrýstihópum samfélagsins hugnast að bjóða þjóðinni upp á í það skiptið.

Halldór Baldursson - Morgunblaðið 2. júlí 2009


Lífsgildi þjóðar

Algengara er að tala um lífsgildi einstaklinga en lífsgildi þjóða. En Páll Skúlason flutti erindi með þessu heiti á jóladag í fyrra auk þess að tala við Evu Maríu Jónsdóttur þremur dögum síðar í sjónvarpinu. Ég lagði svolítið út frá viðtali þeirra Páls og Evu Maríu í pistlinum mínum á Morgunvakt Rásar 2 í morgun. Í þetta sinn tók ég pistilinn upp hér heima þar sem ég hef aðstöðu og tæki til þess - nema hljóðeinangrun. Slökkti á símum og vonaði að engin flugvél þyrfti að lenda eða fara í loftið rétt á meðan og var heppin. Hljóðskrá hangir neðst í færslunni auk nokkurra þátta þar sem Páll Skúlason kemur við sögu og deilir með okkur hugmyndum sínum. Og hér er mjög gott viðtal við Pál sem birtist í Mogganum rétt eftir hrun, 10. október.

Morgunvaktin á Rás 2

Ég held að það sé tímabært að vinda ofan af þeirri gengdarlausu græðgis- og einstaklingshyggju sem nýfrjálshyggjustefna hrunflokkanna hefur hamrað á undanfarin 20 ár eða svo. Kannski skjátlast mér - en ég hef á tilfinningunni að sú vonda hyggja sé andstæð mannlegu eðli, geri ekki annað en ýta undir firringu, einangra fólk og gera það vansælt og einmana. Mér dettur þessi frábæri pistill Írisar Erlingsdóttur í hug í því sambandi. Við eigum að hlusta vandlega á fólk eins og Pál Skúlason og sameinast um að byggja upp manneskjulegt samfélag.

************************

Ágætu hlustendur...

Ég hef verið að velta fyrir mér hugtökunum siðferði, réttlæti, samkennd og fleiru, sem frjálshyggja og einstaklingshyggja hafa rutt úr vegi í íslensku samfélagi undanfarin ár - jafnvel áratugi. Af því tilefni dró ég fram sjónvarpsviðtal Evu Maríu Jónsdóttur við hugsuðinn og heimspekinginn Pál Skúlason. Eflaust muna margir eftir viðtalinu, sem sýnt var milli jóla og nýárs. Ég birti það á bloggsíðunni minni seinna í dag ef einhver vill rifja það upp.Páll Skúlason - Ljósm. Mbl. Golli

Þetta er stórmerkilegt viðtal þar sem Páll veltir meðal annars fyrir sér mögulegum orsökum og afleiðingum hrunsins, skoðar málið frá ýmsum hliðum og spáir í framtíðina. Í viðtalinu kemur fram að eitt af því sem olli efnahagshruninu, var að við höfðum frjálsan markað, en hvorki lög né reglur sem dugðu. Páll hefur sérstaklega gagnrýnt stjórnmálamenn fyrir að hafa ekki veitt viðnám og spilað bara með. Það sýni að eitthvað mikið sé að í íslenskum stjórnmálum. Hann vill hafa þar fólk með heilbrigða skynsemi sem þekkir þjóðlífið. Fólk, sem áttar sig á því hvernig almenningur hugsar... skilur hvernig fólk hugsar til dæmis í atvinnulífinu og menningarheiminum. Páll segir atvinnustjórnmálamenn einangrast frá þessum veruleika og líta svo á, að þeir eigi að hugsa fyrir fólk.

En hugsum við ekki sjálf? Þarf að hugsa fyrir okkur? Hvernig myndum við okkur skoðun? Jú... við lesum, horfum, hlustum, fylgjumst með - og fáum heildarmynd. Síðan drögum við ályktanir út frá öllu mögulegu, eins og reynslu, þroska, tilfinningum og skynjun okkar á því, hvernig samfélagi við viljum búa í.

Það er reyndar staðreynd, að sumir vilja láta hugsa fyrir sig. Þeir fylgja leiðtoga lífs síns, hvort sem hann er af þessum heimi eða öðrum, gapa upp í hann gagnrýnislaust, trúa hverju orði sem af vörum hans hrýtur - hversu fáránleg sem þau eru - og gera skoðanir leiðtogans að sínum - hversu heimskulegar sem þær eru. Það er sorglegt að horfa upp á þetta og ég vildi óska þess að allir sem byggja okkar litla land gætu fylgt þeirri ágætu reglu að ástunda ævinlega gagnrýna hugsun, leggja saman tvo og tvo upp á eigin spýtur og gæta þess að láta ekki ljúga sig fulla.

Er ekki rétt að við spyrjum okkur öll hvernig samfélag við viljum byggja upp á rústum þess sem hrundi. Viljum við endurtaka leikinn og hafa græðgina að leiðarljósi? Græðgina, sem viðheldur stöðugri löngun, sem aftur veldur því að við upplifum aldrei ánægju - því græðgin vill alltaf meira. Hún fær aldrei nóg og í sinni verstu mynd, sem við kynntumst rækilega hér á Íslandi, svífst hún einskis í eilífri ásókn eftir meiru. Græðgin ýtir síðan undir ójöfnuð og óeðlilega samkeppni á kostnað samvinnu.

Eða viljum við annars konar samfélag? Samfélag sem byggist á samkennd, virðingu, samvinnu, jöfnuði og samhjálp. Samfélag, þar sem allir geta notið heilsugæslu og menntunar, þar sem annast er vel um börn og eldri borgara og þar sem traust ríkir manna á milli. Viljum við samfélag þar sem fólk fær mannsæmandi laun, þar sem lög og reglur ná yfir alla, ekki bara suma - og þar sem sumir eru ekki jafnari en aðrir? Viljum við samfélag þar sem grunngildi samfélagssáttmálans, réttlætið, er í hávegum haft?

Er ekki kominn tími til að draga fram það sem sameinar okkur, í stað þess að einblína á það sem sundrar okkur? Að stjórnmálamenn og við, fólkið í landinu, stígum upp úr skotgröfunum og förum að vinna saman.

Hugsum málið.

*********************

Spjall þeirra Páls Skúlasonar og Evu Maríu vakti mikla athygli eftir útsendingu þáttarins 28. desember. Ekki síst orð Páls um landráð af gáleysi - sem hann viðhafði reyndar líka í erindi sínu, Lífsgildi þjóðar, á jóladag (viðfest hér að neðan). Miðað við alvarleika málsins vil ég gjarnan taka dýpra í árinni og kalla gjörningana landráð af vítaverðu gáleysi - og dæma samkvæmt því. Svo finnst mér rétt að rifja upp þetta frábæra viðtal Evu Maríu við Pál. Ég fékk leyfi þeirra beggja til birtingar strax daginn eftir útsendingu, en þetta hefur dregist dálítið hjá mér.


Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

Málefnið er...

Ja, um hvað snerist Málefnið? Icesave eða Davíð? Þátturinn á Skjá einum vakti gríðarlega athygli, svo mikla að Morgunblaðið sagði að Davíð Oddsson hefði sett skjáinn á hliðina. Ég náði a.m.k. engu sambandi við Skjáinn á meðan sýningu stóð og sá ekki þáttinn fyrr en daginn eftir.

En ætla mætti að þátturinn hafi snúist um Davíð Oddsson en ekki Icesave... sem ég held að hafi nú reyndar verið ætlun Sölva og félaga. Mikið hefur verið fjallað um persónu Davíðs eftir sýningu þáttarins, en minna um það sem þar kom fram um Icesave-samninginn. Vissulega kom Davíð inn á Icesave, en virtist búinn að gleyma ýmsu, þar á meðal eigin ábyrgð sem forsætisráðherra og síðan seðlabankastjóra. Sumum reynist erfiðara en öðrum að líta í spegil og enn aðrir virðast ekki eiga neinn spegil. Er ekki rétt að horfa aftur á þáttinn.

Fréttaskýringin um Icesave-málið

 

Davíð Oddsson

 

Árni Páll,  Bjarni Ben, Sigmundur Davíð og Steingrímur Joð

 


Íslenska sumarið

Ég fór í tjaldútilegu fyrir tveimur árum. Langa yfirreið um Vestfirði í björtu og fallegu veðri, en fremur svölu. Myndin hér að neðan er grátlega lýsandi fyrir ástandið á tjaldstæðum á Íslandi. Ég upplifði þetta reyndar ekki eina einustu nótt því ég hrökklaðist í burtu frá hverju tjaldstæðinu á fætur öðru af þessum sökum. Kærði mig ekki um að kúldrast milli dekkja sem voru miklu stærri en litla tjaldið mitt og fann mér betri staði. Um daginn var ég aftur á ferðinni - þó ekki á tjaldstæðum - og sá enn fleiri, stærri og breiðari einbýlishús á hjólum en nokkru sinni fyrr. Þakkaði mínum sæla fyrir að mæta þeim ekki á rétt rúmlega einbreiðum malarvegum með þverhnípi á aðra hönd. Eins og sjá má er það Halldór Baldursson sem hittir naglann á höfuðið eins og venjulega.

Halldór Baldursson - How do you like Iceland - Moggi 13.7.09

Þessi fannst mér líka góð lýsing á þróun íslenskrar karlmennsku síðasta rúma árþúsundið. Mér varð hugsað til þessa pistils, Páskahugvekju í Íslendingasagnastíl með goðafræðiívafi, þar sem þróuninni er lýst örlítið nánar. Hvað er það sem dregur karlmenn að útigrillinu, helst með bjór í hönd, þótt þeir komi jafnvel aldrei að matseld annars? Ég játa fullkominn skilningsskort á fyrirbærinu, enda á ég ekki útigrill.

Halldór Baldursson - Íslensk karlmennska í 1000 ár - Moggi 15.7.09


Draumsýn einfeldningsins

Eftir að bankarnir hrundu og ríkið tók þá yfir (munið að við erum ríkið) hélt ég að auðvelt yrði að virða vilja og ákvarðanir ríkisstjórnar og ráðherra. Ég hélt að loforð þeirra og fögur orð um að hjálpa skuldsettum almenningi og heimilunum í landinu yrðu efnd. Meðal annars í þeim tilgangi að fólk yrði ekki gjaldþrota í hrönnum og til að hindra landflótta.

Ég hélt líka að tekið yrði hart á útrásardólgum og fyrirtækjum, þar sem óbeisluð græðgi hafði verið í fyrirrúmi. Þar sem tekin höfðu verið alls konar lán, eignir veðsettar upp í rjáfur og peningunum, afrakstri græðginnar, jafnvel í einhverjum tilfellum stungið í vasa stjórnenda eða eigenda fyrirtækjanna og komið fyrir í skattaskúmaskotum.

Þetta virðist hafa verið draumsýn einfeldningsins.

Allir vita um kröfu eða ósk Björgólfsfeðga um að fella niður helming af útistandandi skuld þeirra vegna kaupa á Landsbankanum áramótin 2002-2003. Og allir vita líka að krafa þeirra er enn óafgreidd í höndum m.a. Huldu Styrmisdóttur stjórnarformanns Nýja Kaupþings, dóttur Styrmis Gunnarssonar vinar Björgólfs eldri (vandi Íslands í hnotskurn). En  Morgunblaðið, DV og fleiri fjölmiðlar hafa sagt frá tveimur fyrirtækjum sem hafa flúið skuldir sínar og skilið þær eftir í gömlu bönkunum (les.: hjá okkur skattgreiðendum), en flutt eignir og verðmæti yfir á nýjar kennitölur með vitund og vilja bankanna. Semsagt - kennitöluflakk og byrjað með hreint borð, skuldlaus. Þetta eru bara tvö dæmi af... hve mörgum? Maður spyr sig...

Hér er umfjöllun Agnesar um hið dularfulla fyrirtæki Stím.
(Smellið þar til læsileg stærð fæst.)
Morgunblaðið 23. nóvember 2008

Hér segir svo DV frá kennitöluflakki eigenda Stíms, sem neita þó að Stím komi málinu við.
(Smellið þar til læsileg stærð fæst.)

DV 10. júlí 2009

Hér segir Agnes frá fyrirtækinu Soffaníasi Cecilssyni á Grundarfirði og gríðarlegri skuldsetningu þess.
(Smellið þar til læsileg stærð fæst.)

Morgunblaðið 31. maí 2009

Og hér segir frá kennitöluflakki Soffaníasar Cecilssonar og hvernig þeir komu sér undan skuldum.
(Smellið þar til læsileg stærð fæst.)

Morgunblaðið 14. júní 2009

Ólína Þorvarðardóttir, þingmaður Samfylkingar, spurði viðskiptaráðherra á Alþingi í gær um kennitöluflakk með vitund og vilja bankanna. Ráðherra sagði engar reglur til um slíkt flakk, en að kennitöluskipti væri oft eðlileg leið til að bjarga verðmætum og tryggja áframhaldandi rekstur.

Þetta er athyglisvert svar - bjarga verðmætum - í ljósi fréttar sem birtist í Morgunblaðinu í morgun og sagði frá hjónum í fjárhagsvanda sem fengu enga fyrirgreiðslu hjá bankanum sínum. Þeirra saga er ekki frábrugðin allmörgum sögum sem ég hef heyrt og er gjarnan ástæða þess að fólk hefur flúið land.

Ég má til með að spyrja í þessu samhengi hvernig við metum verðmæti. Hvað eru verðmæti? Ég hefði haldið að gríðarleg verðmæti fælust í fólkinu sjálfu og því mikilvægt að koma málum þannig fyrir að það geti lifað hörmungarnar af. En svo virðist ekki vera. Verðmætin felast í fyrirtækjunum og eigendum þeirra, ekki almenningi. Hann má éta það sem úti frýs og borga síðan skuldir fyrirtækjanna.

Vissulega er mikilvægt að fyrirtæki geti lifað af til að veita fólki atvinnu. En það er gagnslaust að bjarga fyrirtækjunum ef fólkið sem á að vinna hjá þeim hefur flúið land. Er ekki rétt að ríkisstjórnin - eða þeir fulltrúar hennar sem stjórna bönkunum - fari að taka hlutverk sitt gagnvart skuldsettum almenningi alvarlega? Að farið verði að huga að réttlætinu og grundvelli samfélagssáttmálans sem getur ekki falist í viðlíka hrópandi óréttlæti. Er ekki tímabært að endurskoða verðmætamatið?

Morgunblaðið í dag -  Hjón fá enga lausn í bankanum.
(Smellið þar til læsileg stærð fæst.)

Morgunblaðið 14. júlí 2009


Svikamyllan á Suðurnesjum

Í mars 2008 skrifaði ég pistil með þessari sömu fyrirsögn, Svikamyllan á Suðurnesjum. Í pistlinum fór ég yfir svikamyllu Árna Sigfússonar, bæjarstjóra Reykjanesbæjar, forkastanleg vinnubrögð hans og endalausar blekkingar. Næsti pistill, Sjónarspil eða svikamylla - breytir engu, var beint framhald af hinum fyrri.

Eignarhaldsfélagið Fasteign ehf.Enn er Árni Sigfússon í blekkingarleik, en nú snýst málið um að redda rassinum á sjálfum sér, pólitískri framtíð sinni og þar með öllum launuðu bitlingunum. Og væntanlega buddu nokkurra vina í hópi útrásardólga - á kostnað Reyknesinga og annarra Íslendinga. Árni er búinn að fara illa með fjárhag Reykjanesbæjar og bæjarfélagið mun vera ansi illa statt. Hann seldi t.d. húseignir bæjarins inn í Eignarhaldsfélagið Fasteign, þar sem hann  situr sjálfur sem stjórnarformaður. Nú þarf Reykjanesbær að borga stórfé í leigu mánaðarlega til Fasteignar sem, þrátt fyrir fögur fyrirheit, mun vera í miklum fjárhagskröggum og hefur ekki staðið við skuldbindingar sínar eins og sjá má t.d. hér og hér.

Fasteign ehf. var, eins og sjá má í tilvísuðum fréttum, í samkrulli við gamla Glitni banka, sem lánaði Fasteign 100 milljónir af peningum Reykvíkinga án leyfis borgarstjórnar. Sjóður í vörslu Glitnis var líka annar af stærstu hluthöfunum í hugarfóstri útrásardólganna í Geysi Green Energy, sem er á brauðfótum en ætlar samt í milljarðaviðskipti við Árna fyrir hönd Reykjanesbæjar. DV fjallaði um tengsl manna og völdin í Geysi Green hér. Það er ekki bara mér sem finnst skítalykt af málinu - og það stæk. Ég hélt satt að segja að REI-málið hefði verið mönnum víti til varnaðar. Sjálfri finnst mér þetta lykta af spillingu þar sem nokkrir félagar ætla að maka krókinn. Annað eins hefur nú gerst undanfarin ár.

Nokkuð hefur verið skrifað um þessar sjónhverfingar bæjarstjórans og vina Árni Sigfússon, Ásgeir Margeirsson, Böðvar Jónsson, Júlíus Jónssonhans í blöð og netmiðla. Ég tók saman nokkur sýnishorn r og birti samanklipptar sjónvarpsfréttir um málið hér og vísaði í vefsíður og skrif annarra um málið.

Nýjasti farsinn í svikamyllunni á Suðurnesjum er, að bæjarstjórinn boðar til íbúafundar eða borgarafundar í Reykjanesbæ. Fundurinn er boðaður í gærmorgun - á sunnudagsmorgni og er strax í kvöld, mánudagskvöld. Fyrirvarinn er enginn. Þá á að "kynna" fyrir íbúum Reykjanesbæjar eina stærstu og mikilvægustu ákvörðun sem tekin hefur verið fyrir þeirra hönd - framsal orkuauðlindarinnar á Reykjanesi, sem ætti að vera þjóðareign, til a.m.k. 65 ára með mögulegri framlengingu um önnur 65, eða til 130 ára. Það er heil öld og 30 ár að auki! Fimm kynslóðir! Hinir heppnu, sem eiga að fá að græða á auðlindinni, eru Geysir Green Energy og kanadíska fyrirtækið Magma Energy. Útrásardólgar og erlendir fjárfestar (eða leppar innlendra?).  Var frekari einkavæðing auðlindanna inni í hugmyndum Íslendinga um Nýja Ísland? Ekki minnist ég þess.

Og bæjarstjórinn er ekkert að spá í jafnvægið í málflutningnum. Framsögumenn eru 5, þar af Árni og fjórir félagar hans og skoðanabræður - en aðeins einn maður sem er andsnúinn gjörningnum. Meðmælendurnir, auk Árna, eru Ásgeir Margeirsson, forstjóri Geysis Green, Júlíus Jónsson, forstjóri HS Orku og Böðvar Jónsson, formaður bæjarráðs og aðstoðarmaður Árna Mathiesen, fyrrverandi fjármálaráðherra. Andmælandi einkavæðingarinnar og framsals orkuauðlindanna á fundi bæjarstjórans er aðeins einn, Guðbrandur Einarsson. Er þetta lýðræðishallinn í Reykjanesbæ í hnotskurn?

Íbúar Reykjanesbæjar eru engir kjánar. Þeir hljóta að vera farnir að sjá í gegnum grímu og fagurgala  bæjarstjórans og taglhnýtinga hans. Þessir menn eru ennþá fastir í frjálshyggju-einkavæðingarbrjálinu og sjást ekki fyrir. Það verður að  stöðva þá áður en þeim auðnast að glata auðlindum Reykjaness og ofurselja íbúa þess óþekktum, gráðugum fjárfestum. Er ekki komið nóg af slíku á Íslandi? Ég skora á alla Reyknesinga - og aðra Íslendinga - að fjölmenna á íbúafund bæjarstjórans og stöðva þessa fásinnu.

Ég fékk leyfi Guðbrands Einarssonar til að birta grein eftir hann úr prentútgáfu Víkurfrétta 2. júlí sl. Lesið það sem Guðbrandur hefur fram að færa:

***********************************

Skemmdarverk
-fyrir hverja vinna sjálfstæðismenn í Reykjanesbæ

Í fréttatilkynningu sem komin er fram segir að Reykjanesbær og Geysir Green Energy eigi nú í viðræðum um kaup bæjarins  á landareignum og auðlindum HS Orku til  að tryggja að auðlindin verði í opinberri eigu eins og segir í svo fallegum orðum í  þessari fréttatilkynningu. Ef að þetta væri nú eini tilgangur viðræðnanna milli þessara aðila væri manni rótt, en á bak við þennan fagurgala á að ráðast í milljarða viðskipti með eignarhluti sem munu hafa afdrifaríkar afleiðingar marga áratugi fram í tímann eða á maður kannskiGuðbrandur Einarsson að segja um aldir.

Auðlindir í okkar eigu?
Reykjane
sbær ætlar að kaupa landið sem hefur að geyma þær auðlindir sem Hitaveitan hefur verið að nýta og hefur verið í hennar eigu. Fyrir það ætlar Reykjanesbær að borga tólfhundruð milljónir króna. Til þess að þetta nái fram að ganga ætla þessir snillingar sem þessu stjórna að gefa út skuldabréf til 10 ára með 5% vöxtum. Greiðslur af slíku skuldabréfi myndu, í 5 % verðbólgu, verða frá 150 milljónum upp í 230 milljónir á ári.

Mikil ánægja virðist ríkja meðal sjálfstæðismanna með að við skulum geta haft 50 milljónir upp í þetta með leigutekjum af auðlindunum, en hvar ætla sjálfstæðismenn að taka mismuninn svo að hægt verði að standa í skilum? Ætla þeir kannski að hækka leikskólagjöld?

Kaup á landi er feluleikur
Að minni hyggju er sala á þessu landi til Reykjanesbæjar ekkert nema feluleikur. Það stendur til að gera samning við GGE um að þeir hafi nýtingarréttinn á auðlindunum í 65 ár og því til viðbótar hafa þeir (eða þeir sem eiga allt dótið á þeim tíma) rétt til þess að framlengja í 65 ár í viðbót. Við Suðurnesjamenn ætlum því að afsala okkur nýtingarrétti á auðlindum okkar til einkaaðila í a.m.k 130 ár. Var það nokkuð til umræðu á þeim íbúafundum sem bæjarstjóri stóð fyrir nýverið?

Hvernig á svo að borga fyrir herlegheitin?
Skv. framkomnum upplýsingum er meiningin að borga fyrir allt þetta með eftirfarandi hætti. Þrír milljarðar eiga að koma í peningum. Skv. upplýsingum sem ég hef undir höndum, er gert ráð fyrir að sú greiðsla geti verið að berast fram á næsta ár. Svo ætlum við Reyknesingar að kaupa meira í HS veitum fyrir u.þ.b 4 milljarða af GGE.

En ég verð að spyrja að því hvers vegna í ósköpunum ættum við að greiða 4 milljarða til þess að eignast meira í HS veitum sem er fyrirtæki sem sér um dreifingu á orku og vatni  til margra byggðarlaga. Nægir ekki að eiga þriðjung í því fyrirtæki eins og við eigum nú? Eða er að koma í ljós það sem ég hef áður sagt að verið sé að koma því þannig fyrir að við munum að endingu eiga bara rörin?

Skuldabréf fyrir restinni
Meiningin er síðan að gefa út skuldabréf fyrir restinni. Það skuldabréf á
Jarðorkuvirkjunsamt ekki að vera á sömu vöxtum og við verðum að greiða vegna landakaupanna heldur mun GGE njóta betri kjara í viðskiptum sínum við okkur heldur en RNB við þá. Það má síðan spyrja að því hverjum Reykjanesbær ætlar að lána 6 milljarða til 7 ára.

Er um stöndugt fyrirtæki að ræða sem líklegt er að muni vaxa og dafna í framtíðinni? Eftir því sem ég best veit stendur GGE á brauðfótunum einum. Þeir aðilar sem stóðu að fyrirtækinu eru annað hvort orðnir gjaldþrota eða komir í greiðslustöðvun. Eru einhverjar líkur á því að staðið verði við þessar skuldbindingar nema því aðeins að erlendir aðilar eignist GGE að stórum hluta eða öllu leyti og þá um leið nýtingarréttinn til orkuöflunar á  Suðurnesjum til næstu 130 ára. Ég vissi ekki betur en að þeir Geysismenn hefðu viljað eignast lítinn hlut í Hitaveitunni svona til þess að geta sýnt hana í útrásinni sem þeir ætluðu sér að leggjast í. En nú virðist ekkert annað eftir hjá þeim en að leggja undir sig orkuhluta Hitaveitu Suðurnesja með dyggri aðstoð Árna Sigfússonar bæjarstjóra í Reykjanesbæ.

Eignir Reykjanesbæjar að klárast
Það eru margir til að spyrja hvort ekki sé réttlætanlegt að selja við þessar aðstæður sem nú eru í efnahagslífi þjóðarinnar. Það er auðvitað gild spurning, en ég vil leyfa mér að spyrja á móti hvort  það sé ásættanlegt að núverandi meirihluti sem ráðið hefur ríkjum í Reykjanesbæ frá árinu 2003, skuli leyfa sér að ganga svona á eigur bæjarins. Þess er skammt að bíða að eigið fé sveitarfélagsins, sem orðið hefur til með sparnaði undangengna áratugi verði uppurið, vegna algjörs getuleysis  þessara aðila til þess að hafa heimil á útgjaldafýsn sinni.

Hvaða leyfi hafa þeir gagnvart komandi kynslóðum til þess setja sveitarfélagið í þessa stöðu?  

Nýtt REI-mál í uppsiglingu
Þessir aðilar sem nú höndla með eignir Reykjanesbæjar höfðu aðkomu að REI málinu svokallaða á sínum tíma. Bæði bæjarstjórinn í Reykjanesbæ og forstjóri GGE sátu við hringborðið og véluðu um að Hitaveita Suðurnesja færi inn í REI. Sem betur fer stöðvuðu Reykvíkingar það. Nú er hins vegar annað REI-mál í uppsiglingu komið af stað með hluta leikenda úr því leikriti. Verður þetta keyrt í gegn án þess að íbúar hafi eitthvað um þetta að segja? 

Var það þetta sem sjálfstæðismenn í Reykjanesbæ buðu uppá í síðustu kosningum?

Guðbrandur Einarsson
oddviti A-listans í Reykjanesbæ


VARÚÐ - Nýtt REI-mál í uppsiglingu!

Öðrum pistlinum mínum var útvarpað í gærmorgun á Morgunvaktinni á Rás 2. Sá fyrsti er hér. Aftur kom athugasemd frá tæknimanni eftir prufurennsli: "Þú ert ekki að flytja þetta í fyrsta sinn, er það?" Nei, ég hafði rennt yfir þetta heima með vinkonu mína í símanum og skeiðklukku til að tímamæla. Var innan tímamarka í fyrstu tilraun og ánægð með það. Tæknimanninum fannst flutningurinn leikrænn, kannski af því mér er mikið niðri fyrir.

Morgunvaktin á Rás 2

Kjarni pistilsins er einkavæðing og útsala orkuauðlindanna okkar. Spilltir stjórnmálamenn að reyna að redda eigin klúðri og þeir halda áfram að hygla sér og sínum. Útrásarauðjöfrar eru enn á ferðinni - í dulargervi að því er virðist. Ég er búin að skrifa nokkra pistla undanfarið um auðlindamálin, virkjanirnar og náttúruna, auk fjölmargra pistla 2007 og 2008. Við verðum að vera vel vakandi og standa vörð um aleigu okkar, náttúruna og auðlindir hennar. En hér er pistillinn - hljóðskrána hengi ég neðst í færsluna fyrir þá sem vilja hlusta líka:

*****************************

Ágætu hlustendur...

The best way to rob a bank is to own one - William K. BlackÉg ætla ekki að tala um hin stórfelldu, meðvituðu og skipulögðu bankarán sem framin voru á Íslandi. Bankaránin, sem framin voru innan frá af eigendum og stjórnendum bankanna með vitund, vilja og jafnvel aðstoð handónýtra embættismanna og spilltra stjórnmálamanna. Bankarán, sem við - almenningur og skattgreiðendur á Íslandi - þurfum nú að bera skaðann af, meðal annars í formi hærri skatta, verðhækkana og skertrar þjónustu.

Bankaránin, sem ég ætla ekki að tala um, eru líkast til einu bankarán mannkynssögunnar þar sem vitað er hverjir bankaræningjarnir eru, en þeim leyft að lifa í friði og vellystingum praktuglega fyrir ránsfenginn, án þess að hróflað sé við þeim eða reynt að gera téðan ránsfeng upptækan. Enda líklega löngu búið að koma honum í öruggt skjól. Til þess hafa ræningjarnir haft nægan tíma.

Ég ætla heldur ekki að tala um öll hin ránin sem framin hafa verið undanfarin ár. Til dæmis rán, þar sem gráðugir fjárhættuspilarar keyptu gamalgróin fyrirtæki - sum með digrum sjóðum. Fjárhættuspilararnir ryksuguðu úr þeim hvern eyri til að leika sér með á alþjóðlegum testosterón-mörkuðum þar sem keppnin um hver átti dýrustu einkaþotuna, snekkjuna eða glæsihöllina hljóp með menn í gönur. Og enn borgum við brúsann, íslenskur almenningur.

Ég ætla ekki að minnast á minni ránin, sem eru þó ekki síður alvarleg. Ránin, þar sem fólk svindlar á náunganum - til dæmis með því að svíkja undan skatti eða þiggja atvinnuleysisbætur þrátt fyrir að vera í fullri vinnu... á svörtu. Á Íslandi hefur alltaf þótt svolítið  flott að svíkja undan skatti eða spila á kerfið - sjálfum sér til framdráttar. Sá sem dáist að slíkum svikum áttar sig líklega sjaldnast á því, að svikarinn er um leið að leggja þyngri byrðar á hann, náungann. Heiðarlega manninn sem er kannski svo heppinn - eða óheppinn, það fer eftir hugarfari og siðferði - að geta ekki svikið undan skatti eða spilað á kerfið sjálfur. Fólk verður að átta sig á, að við erum ríkið. Sá sem stelur af ríkinu stelur af okkur.Útrásarauðmenn og bæjarstjórinn

Nei, ég ætla að tala um annars konar rán og engu skárra. Rán á ómetanlegri náttúru okkar og auðlindum, hvort sem er í formi jarðhita, fallvatna eða hreina og tæra vatnsins okkar. Auðlindirnar eru aleiga okkar Íslendinga og við verðum að standa vörð um þær. Okkur ber skylda til að varðveita aleiguna fyrir komandi kynslóðir.

Á Suðurnesjum stendur nú bæjarstjóri nokkur fyrir einkavæðingu auðlinda og sölu á þeim til innlendra og erlendra gróðapunga. Hann er búinn að klúðra fjármálum sveitarfélagsins, vantar pening og þarf að redda sér fyrir kosningarnar á næsta ári. Það hvarflar ekki að mér að kanadíski jarðfræðingurinn, sem auðgaðist gríðarlega á silfurnámum, meðal annars í Suður-Ameríku, ætli að fjárfesta í jarðorkufyrirtæki á Íslandi sér til ánægju og yndisauka. Ó, nei, maðurinn ætlar að græða á auðlindinni okkar og stinga gróðanum í eigin vasa. Og hinir kaupendurnir líka.

Nýtt REI-mál virðist vera í uppsiglingu á Suðurnesjum. Spilltir stjórnmálamenn og aðrir gráðugir siðleysingjar ætla að selja auðlindina okkar í hendur manna, sem hugsa um það eitt að græða peninga - og við borgum brúsann. Erum við til í það - enn og aftur?

Íslendingar verða að ákveða sig. Viljum við eiga, nýta og njóta arðsins af auðlindum okkar sjálf - eða viljum við láta innlenda eða erlenda gróðapunga og fjárglæframenn arðræna okkur?

Okkar er valið.

***************************

Hér er svo að lokum úrklippa úr 24 stundum frá 12. október 2007 - til umhugsunar.

Útrásin er áróður - 24 stundir - 12. október 2007


Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

Eru auðlindirnar okkar ekki sexí?

Óþekktur hverUm daginn var ég að ræða við mann sem er vel heima í fjölmiðlabransanum og hann sagði að það væri erfitt að gera auðlindamálin okkar sexí. Þetta þýðir einfaldlega að fjölmiðlar eiga erfitt með að fanga athygli fólks og áhuga á sumum málum. Þeirra á meðal er málið sem ég ætla að fjalla um - og mér finnst alveg rosalega sexí. Enda hef ég skrifað um það óteljandi pistla og kafað djúpt í þau mál. Þið ráðið hvort þið lesið áfram, en ég fullvissa ykkur um að mál af þessum toga skiptir okkur öll alveg gríðarlega miklu máli. Einmitt þess vegna geta þau ekki verið annað en sexí.

Áður en lengra er haldið tek ég fram að frásögnin sem hér fer á eftir er mín eigin túlkun á atburðum. Ég styðst við þær upplýsingar sem fram hafa komið í fjölmiðlum, ýmsar vefsíður, blogg og annað tiltækt efni. Ég tel mig hafa lært á reynslu undanfarinna mánaða og dreg miskunnarlaust ályktanir út frá þeirri reynslu og þeim heimildum sem ég hef og finn.

Við munum flest eftir REI-málinu frá haustinu 2007. Sjálfsagt dæsa margir bara við tilhugsunina því málið var svo stórt og flókið og mikið um það fjallað á sínum tíma að maður var kominn með upp í kok og botnaði orðið ekki neitt í neinu. En svo skýrðist málið betur þegar frá leið og mjög upplýsandi fréttaskýring birtist í Morgunblaðinu 4. nóvember 2007 sem ég hef birt tvisvar hér á blogginu, síðast hér. Í næstu færslu á eftir birti ég samanklippta fréttaumfjöllun um málið sem skýrir það enn betur.

Einhvern veginn á maður betra með að átta sig á málinu núna, eftir allt sem hefur gengið á. Persónur, leikendur og hlutverk þeirra í farsanum eru í stórum dráttum þannig: Spilltir stjórnmálamenn ætluðu að afhenda útrásardólgum orkuauðlindirnar okkar á silfurfati og allir ætluðu að græða feitt. Skítt með þjóðina og afkomendur okkar. Auðvitað er þetta einföldun,  málið er flókið. Fólk verður að kynna sér það og draga eigin ályktanir.

Nú virðist nýtt REI-mál vera í uppsiglingu sem verður að stöðva í einum grænum. Fleira skiptir máli en Icesave, ESB og skuldaniðurfelling Björgólfsfeðga.

HS OrkaÞegar REI-málið var í bígerð var Geysir Green Energy stofnaðHS Veitur og það keypti þriðjung í Hitaveitu Suðurnesja í júní 2007, en gríðarlega mikill jarðhiti er á Reykjanesskaganum. Til stóð hjá auðmönnunum að sameina GGE og REI en sá gjörningur varð aldrei að veruleika. Þeir ætluðu nefnilega að leggja undir sig auðlindirnar á öllu suðvesturhorninu, útrásarsnillingarnir.

Nú hefur Hitaveitu Suðurnesja verið skipt í HS Orku og HS Veitur. Í grófum dráttum má segja, að HS Orka sjái um orkuframleiðsluna og söluna en HS Veitur um dreifinguna og vatnið. Það er semsagt Orkan sem nýtir auðlindina og framleiðir en Veitan sér bara um að dreifa afurðinni, þ.e. rafmagninu og vatninu. Peningarnir - gróðinn - eru í framleiðslunni og sölunni. Þess vegna er verið að braska með HS Orku. Eignarhald HS Orku er nú svona:

HS Orka - eignarhald

Og hverjir eru að braska með auðlindina? Jú, bæjarstjórinn í Reykjanesbæ - sjálfstæðismaðurinn snoppufríði sem er búinn að koma bænum sínum í stórfelld fjárhagsvandræði - og Geysir Green Energy, fyrirtæki í óljósri einkaeigu hvers forstjóri getur ekki gefið upp fjárhagsstöðu fyrirtækisins (sjá fréttaviðtal hér að neðan) en hermt er að GGE sé í gjörgæslu bankanna og sé mun minna virði en forstjórinn vill vera láta (sjá grein hér). Forstjórinn segir eitt, endurskoðendur allt annað.

Eigendur GGE eru þrír: Atorka (41%), Glacier Renewable Energy Fund - í umsjón Íslandsbanka (40%) og Mannvit sem hét áður VGK (9%). Við höfum væntanlega öll lært í vetur að kanna hvað býr að baki svona upplýsingum. Á vefsíðu Atorku eru taldir upp 20 stærstu hluthafarnir miðað við 30. júní 2009:

20 stærstu hluthafar í Atorku

Þarna eru m.a. talin upp þræltraust fyrirtæki eins og FL Group og Landsbankinn í Luxembourg, nú ríkisbankinn Nýi Glitnir (væntanlega Íslandsbanki eftir nýjustu breytingar) og Sameinaði lífeyrissjóðurinn sem mun hafa tapað töluverðum fjárhæðum á áhættufjárfestingum. Samkvæmt frétt í AtorkaViðskiptablaðinu frá 16. október sl. var Atorka afskráð úr Kauphöllinni og hafði verðmæti félagsins þá lækkað um 90% frá áramótum. Í fréttinni er rætt við Þorstein Vilhelmsson, sem yfirgaf Samherja fyrir nokkrum árum með nokkur hundruð milljónir upp á vasann. Féð var afrakstur sölu annarrar auðlindar landsmanna, fiskjarins í sjónum, sem Þorsteinn og félagar hans í Samherja höfðu fengið endurgjaldslaust eða -lítið þegar sú auðlind var einkavædd. Mér var sagt af fróðum að flest félög á ofangreindum hluthafalista Atorku væru að meira eða minna leyti í eigu Þorsteins.

Engar upplýsingar er að fá á vefsíðu Íslandsbanka um eigendur eða hluthafa í Glacier Renewable Energy Fund. Ef einhver getur veitt upplýsingar um þann sjóð væru þær vel þegnar.

DV var með umfjöllun um þetta mál sl. föstudag og þar er sagt að Finnur Ingólfsson sé meðal hluthafa Mannvits. DV fann semsagt Finn enda er blaðið er aftur með stórfróðlega umfjöllun um málið í dag og þar er sagt að S-hópurinn alræmdi fari með völd í Geysi Green þrátt fyrir minnihlutaeign.

Svo er komið inn í myndina kanadískt fyrirtæki, Magma Energy, sem sagt Magma Energyer að hafi áhuga á að kaupa hlut í HS Orku. Forstjóri Magma er jarðfræðingurinn Ross Beaty, sem auðgaðist gríðarlega á silfurnámum, m.a. í Suður Ameríku. Hann stofnaði fyrirtækið í byrjun árs 2008, svo það er ekki nema eins og hálfs árs. Engin reynsla komin á starfsemi þess og siðferði stjórnenda í umgengni við jarðhitaauðlindir. Hér má sjá umfjöllun Bloomberg um hlutafjárútboð Magma í júní, sem var það stærsta í Kanada í 13 mánuði.

Eins og gefur að skilja, og allir Íslendingar ættu að vera með á hreinu eftir uppljóstranir undanfarinna 9 mánaða, kaupir kanadískt fyrirtæki sig ekki inn í jarðorkufyrirtæki á Íslandi nema til þess að græða á því og það rækilega. Forsvarsmenn GGE og Reykjanesbæjar fagna ógurlega, því þá vantar aur í kassann til að bjarga eigin skinni.

Í nóvember sl. var stofnað nýtt ráðgjafafyrirtæki, Arctica Finance. Eins og sjá má á þessari frétt eru stofnendur þess fyrrverandi starfsmenn gamla Landsbankans. Traustvekjandi? Fyrirtækinu var falið að selja hlut Orkuveitu Reykjavíkur í HS Orku eins og sjá má t.d. hér. Engar hömlur - hvað sem það þýðir.

Gallinn er bara sá að verið er að braska með auðlindir þjóðarinnar og einkavæða þær. Það gildir einu hvort auðlindin sé formlega í umsjón einhvers sveitarfélags - auðlindirnar okkar eru og eiga ávallt að vera sameign þjóðarinnar og spilltir stjórnmálamenn og aðrir siðlausir gróðapungar hafa ekkert leyfi til að selja innlendum eða erlendum fjárglæframönnum afnot af henni margar kynslóðir fram í tímann.

Til allrar hamingju eru fjölmiðlar á verði... sumir og upp að vissu marki. Og sumum fjölmiðlamönnum finnst þessi mál nógu sexí til að fjalla um þau. Fremstir í flokki eru Þórður Snær Júlíusson á Mogganum, sem hefur staðið vaktina með sóma, Jóhann Hauksson á DV og Hallgrímur Indriðason, Guðfinnur Sigurvinsson og Björn Malmquist á RÚV. Ég hef safnað saman greinum um þetta mál úr DV, Mogganum, mbl.is og 24 stundum hér og klippt saman fréttaumfjöllun RÚV - auk einnar fréttar á Stöð 2. Bloggararnir Hannes Friðriksson og Agnar Kristján Þorsteinsson hafa líka fjallað um þessi mál af mikilli innsýn og þekkingu.


Hagur lands og þjóðar

Aftur ætla ég að rifja upp áður en lengra er haldið. Í þetta sinn er það pistill í pistli sem ég birti 11. ágúst í fyrra undir heitinu Máttur athugasemdanna - einlægur pistill ungrar konu. Að gefnu tilefni. Pistillinn í pistlinum er verðugt umhugsunarefni þegar við íhugum hvort við kærum okkur um að láta auðlindir okkar eða nýtingu þeirra af hendi til misviturra, gráðugra einkaaðila eða óþekktra, erlendra fyrirtækja og auðhringa sem eru á höttunum eftir gróða - engu öðru. Náttúran og auðlindirnar eru aleiga okkar. Viljum við fórna þeim þjóðargersemum um ókomna tíð á altari græðgi og skammtímahagsmuna? Ekki ég.

Kjarni pistilsins í pistlinum er hagur lands og þjóðar. Ég fæ ekki séð að einkavæðing t.d. bankanna hafi skilað landi og þjóð öðru en tæknilegu gjaldþroti, versnandi lífskjörum, skömm og svívirðu. Eða hvað? Ég hef ekki heldur orðið vör við að einkavæðing hafi lækkað verð eða bætt kjör neinna annarra en gráðugra manna sem svífast einskis í ásókn sinni í peninga, sjálfum sér til handa. Skítt með hag lands og þjóðar. En hér er pistillinn í pistlinum eins og hann var birtur í ágúst 2008.

*********************************

Á þessum níu mánuðum sem ég hef bloggað hafa verið skrifaðar ótalmargar, stórkostlegar athugasemdir við pistlana mína. Sumar langar, aðrar stuttar en svo innihaldsríkar margar hverjar að þær ættu heima sem sjálfstæðir pistlar. Svo dettur maður stundum inn á pistla annarra sem skrifa athugasemdir við manns eigin - og þannig var það í þessu tilfelli.

Þann 28. júní sl. skrifaði ég pistilinn Var "Fagra Ísland" tálvon eða blekking? og birti þar myndband sem ég hafði klippt saman. Örstutt athugasemd við hann leiddi mig áfram að þessum sem ég birti hér. Ég ætlaði að birta hann fyrir löngu og fékk leyfi höfundar, en tíminn hefur hlaupið ansi hratt í sumar og annir verið miklar svo ég er núna fyrst að drífa í þessu.

Dagný ReykjalínHöfundur pistilsins er ung kona, Dagný Reykjalín. Í tölvupósti sem hún sendi mér þegar ég bað um leyfi til að birta pistilinn sagði hún m.a.: "Þessi grein er reyndar skrifuð út frá sjálfri mér og minni túlkun á þessari kynslóð og því hvernig ég þekkti afa minn. Ég er ekki að reyna að leggja honum orð í munn og ég vona að enginn túlki það þannig. Það er hins vegar hollt að hugsa til þess hvernig kynslóðin sem byggði landið hugsaði um framtíðina og horfa svo á það hvernig við erum að fara með hana."

En pistill Dagnýjar, sem eins og sjá má er skrifaður daginn eftir náttúrutónleika Bjarkar og Sigur Rósar, hljóðaði svona:

Framtíðin sem byggir á fortíðinni

Ég vaknaði eldsnemma í býtið, allt var með kyrrum kjörum hérna heima en ég gat ekki sofnað aftur. Tónleikarnir í gærkvöldi voru í fersku minni, ég fylgdist með þeim á netinu. Tónlistin var frábær, stemmningin greinilega skemmtileg en mér fannst samt pínulítið vanta uppá að þau segðu milli laga hver áherslan í baráttunni væri. Kannski var nægur áróður á staðnum sem skilaði sér ekki yfir netið, og líklega voru þessi 30.000 manns nokkuð viss á málstaðnum. En árla morguns fór ég eitthvað að hugsa, og setti saman þessa færslu:

Afi minn var Haraldur Guðmundsson, rafvirki á Dalvík. Hann var maður síðustu aldar, einna mestu tæknibreytinga og framfara í Íslandssögunni. Hann var fæddur í Skagafirði þann 28. apríl 1920, menntaður í Iðnskólanum á Akureyri og var um tíma kallaður Halli Edison fyrir færni sína við að gera við ýmis rafmagnstæki.

Hann var samtímamaður Halldórs Laxness og um tíma herbergisfélagi Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi. Hann var sjálfstæðismaður í gegn enda sjálfstæðisbarátta Íslendinga í algleymi á mótunarárum hans. Sjálfstæðisbaráttan snerist um að vera óháður skilningssljóu yfirvaldi og það að nýta krafta einstaklingsins í þágu allrar þjóðarinnar. Í þá daga var þjóðernishyggjan nauðsynleg í baráttunni fyrir sjálfstæði.

Í sjálfstæðisbaráttunni endurspeglaðist stolt yfir náttúrunni og auðmýkt yfir kröftum hennar. Þegar við náðum að tendra rafmagnsljós komumst við út úr vetrarmyrkrinu og þar var einn sigur á náttúrunni unninn. Margir sigrar fylgdu í kjölfarið; heita vatnið úr jörðinni kynti húsin okkar og betri farartæki gerðu okkur kleift að klífa fjöll og sigla firði. Maðurinn vann sífellt nýja sigra á annars ógnarvaldi náttúrunnar. Þetta ógnarvald bar með sér óttablandna virðingu.

Gullfoss á frímerkiHalli afi var virkjunarsinni af gamla skólanum. Á ferðum sínum um landið mat hann ár og vatnsföll í megavöttum, sama hversu litlar sprænurnar væru. Hann starfaði m.a. við að reisa Blönduvirkjun á sínum tíma og virkjaði einnig bæjarlækinn sem enn í dag veitir æskuheimili hans orku til daglegra starfa. Öll nýting á landsins gæðum átti hins vegar að fela í sér virðingu fyrir náttúrunni og öflum hennar. Þess vegna var hann ekki síður ákaflega mikið og einlægt náttúrubarn, og jafnvægi í náttúrunni var honum mikilvægt. Það fól í sér hógværa nýtingu. Hann var veiðimaður, sem lá bæði á greni í marga sólarhringa til að vernda fuglavarpið og veiddi hæfilegt magn af rjúpu í jólamatinn.

Ég er sannfærð um að þrátt fyrir að Halli afi hafi verið hlynntur því að nýta náttúrunnar gæði fyrir fólkið í landinu þá gæti hann í engu móti samþykkt svo gerræðislegar framkvæmdir sem framundan eru.

Í fyrsta lagi vegna þess að þær hafa ekki þjóðarhag að leiðarljósi heldur þjóna fyrst og fremst fjárhagslegum hvötum alþjóðlegra stórfyrirtækja sem í eðli sínu leita þangað sem orkan er ódýrust. Það þýðir að íslenska þjóðin fær eins lítið og mögulegt er fyrir orkuna en fórnar því sem er henni verðmætast af öllu, því sem mótaði sjálfsmynd hennar.

Í öðru lagi vegna þess að þær sýna hvorki hógværð né virðingu fyrir íslenskri náttúru eða landslagi. Frá hinu stærsta til hins smæsta.

Í þriðja lagi vegna þess að þær rýra framtíðarmöguleika komandi kynslóða og binda þær til þjónustu við alþjóðleg stórfyrirtæki sem eru ekki þekkt fyrir að aumka sig yfir litla manninn ef það þjónar ekki hagsmunum þeirra. Hvers vegna ættum við að vera eitthvað öðruvísi í þeirra augum en aðrir, annarsstaðar í heiminum.

Þegar ég hugsa um öll þau ferðalög um landið sem ég fór með afa og ömmu, þar sem afi þekkti nærri hverja þúfu, skil ég betur hvernig 20. aldar þjóðin hugsaði. Við í nútímanum erum hins vegar komin langt úr takti við þennan hugsunarhátt og erum að missa tengslin við það sem mótaði okkur.

Kannski er náttúruvernd of rómantískt hugtak fyrir okkur nútímafólkið sem erum knúin áfram af efnislegum gæðum, þrátt fyrir að það hafi verið helsti drifkraftur sjálfstæðisbaráttunnar á síðustu öld og gerði okkur að því sem við erum í dag.

Halli afi lést á þjóðhátíðardaginn 17. júní árið 2000, daginn sem íslensk jörð skalf undir fótum okkar.

 --------------------------------------------------------------------

Í seinni athugasemd sinni, þegar ég var búin að svara henni, segir Dagný m.a.: "... ég er ekki í nokkrum vafa um hvað 20. aldar sjálfstæðismaðurinn hefði valið stæði hann frammi fyrir þessum spurningum núna. Hann hefði hugsað laaaangt fram í tímann, miklu lengra en það sem er verið að gera núna, og hefði hugsað um hag afkomenda sinna langt framar síns eigin.

En þetta væri samt sem áður erfitt vegna þess að krafan um praktískar skyndilausnir er svo rík. Glópagullinu er veifað framan í okkur. En við eigum ekki að hlusta á vælið í þeim sem halda því fram að allt falli hérna í eymd og volæði ef við förgum ekki Íslandi. Þeir sem hafa sterka sjálfsmynd, hafa val og kunna að forgangsraða ná að bjarga sér sjálfir. Ef við virkjum allt sem hægt er að virkja fyrir alþjóðleg stórfyrirtæki sem senda gróðann úr landi, höfum við ekki aðeins misst þetta val heldur líka fórnað því sem býr til sjálfsmyndina. Hvar verðum við þá?

Við höfum alltaf verið rík af því stoltið yfir landinu og fólkinu okkar höfum við ekki getað metið til fjár, og sennilega ekki kært okkur um það fyrr en núna. Þetta eru allt siðferðilegar spurningar eins og Stefán segir í viðtalinu góða."

Þarna í lokin er Dagný að vísa í Spegilsviðtalið við Stefán Arnórsson (sjá tónspilara) sem ég nefndi meðal annars í síðasta pistli. Á meðan við eigum ungt fólk sem hugsar og skrifar eins og Dagný er enn von.


Hugleiðingar um einkavæðingu - áríðandi skilaboð

Nú er rúmur mánuður síðan ég endurbirti pistil um fjárfesta og einkavæðingu og ætlaði honum að vera formála að því sem koma skyldi. Ætli þessi pistill verði þá ekki fyrsti kafli af einkavæðingarpælingum mínum því fleira er í farvatninu.

Í formálapistlinum sagði meðal annars: "Nú blasir við að einkaaðilar ásælist orkuauðlindirnar okkar sem verða æ verðmætari eftir því sem orkuskorturinn eykst í heiminum. Stjórnvöld virðast ætla að nánast gefa þessa auðlind erlendum auðhringum í formi orku til álvera í stað þess að hinkra og sjá til hvernig veröldin þróast. Það á að gera okkur fjárhagslega háð öflum sem gæti ekki verið meira sama um land og þjóð - á meðan þeir sjálfir hagnast. Er nokkur furða að maður mótmæli? Það er verið að arðræna íslensku þjóðina - aftur. Ég get ekki setið þegjandi undir því." Þetta er upphaflega skrifað 21. júlí 2008, fyrir tæpu ári. Fyrir hrun þegar önnur ríkisstjórn var við völd. Hefur eitthvað breyst?

Ég hef skrifað ótalmarga pistla um auðlindir okkar, nýtingu þeirra og þá rányrkju sem á sér stað. Sú rányrkja hefur hingað til alfarið verið verk Íslendinga, sem þó ættu að vita betur og þykja nógu vænt um land og þjóð til að valda ekki slíkum skaða. Samt gerist t.d þetta, sem er nýjasta dæmið um rányrkjuna. Það eru landar okkar sem haga sér svona. Hvers verður þá að vænta af erlendum eigendum sem hugsa um það eitt að hagnast - á auðlindunum okkar - og er skítsama um land og þjóð?

Með þetta í huga og áður en lengra er haldið langar mig að biðja fólk að gefa sér tíma til að horfa á myndina The Big Sellout (Stórsvikin) eftir Florian Opitz, sem sýnd var á RÚV í lok maí undir heitinu Einkavæðing og afleiðingar hennar. Ég hvet þá sem sáu hana í sjónvarpinu að horfa á hana aftur og íhuga um leið afleiðingar þess að einkavæða orkuauðlindir okkar, hvort sem um er að ræða fallvötn eða jarðhita. Og hafið í huga að um er að ræða grunnþarfir okkar, vatn og rafmagn. Mér finnst tilhugsunin um einkavæðingu grunnstoða þjóðfélagsins skelfilegri en orð fá lýst - hvað þá sölu þeirra til gráðugra, andlitslausra, erlendra auðmanna eða íslenskra útrásardólga í dulargervi.

ATH: Hægt er að stækka myndböndin með því að smella á ferninginn neðarlega til hægri, vinstra megin við hljóðstjórnina.

The Big Sellout - fyrri hluti

 

The Big Sellout - seinni hluti

 

Ég klippti saman atriðin í myndinni með Joseph Stiglitz til að hlusta á hann í samhengi.
Takið vel eftir því sem hann segir!

 


« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband