Verður leyndarmálið afhjúpað í Kompási í kvöld?

Ég fjallaði um þá arfavitlausu hugmynd að reisa olíuhreinsistöð á Vestfjörðum í þremur pistlum í febrúar. Eitt af því sem vakið hefur mikla athygli er sú illskiljanlega leynd sem hvílir yfir því, hvaða aðilar standi á bak við framkvæmdina. Hilmar Foss og Ólafur Egilsson, hinir íslensku olíufurstar, hafa neitað að tjá sig um þann þátt málsins og hafa auk þess túlkað niðurstöður skoðanakannana um stuðning við olíuhreinsistöð afskaplega frjálslega, svo ekki sé meira sagt.

Fyrri pistla mína um olíuhreinsistöðina má sjá hér: Fyrsti, annar og þriðji.

Í kvöld ætlar Kompás að gera tilraun til að upplýsa málið, eða að minnsta kosti leiða getum að því hvaða aðilar standi á bak við framkvæmdina. Frétt um þáttinn á Vísi er svohljóðandi:

Kompás í kvöld: Rússar fara frjálslega með staðreyndir.
Katamak, samstarfsaðilar Íslensks hátækniiðnaðar í undirbúningi olíuhreinsistöðvar á Vestfjörðum, fara frjálslega með niðurstöður skoðannakönnunar sem gerð var um áhuga Vestfirðinga og annarra á olíuhreinsistöð.

Á heimasíðu samstarfsaðila Íslensks hátækniiðnaðar (katamak.ru) er fullyrt að 80 prósent Vestfiðinga séu hlynnt olíuhreinsistöðinni og er vitnað til Gallup-könnunar. Þar er býsna frjálslega farið með því samkvæmt upplýsingum frá Capacent-Gallup eru 53 prósent íbúa í Norð-vesturkjördæmi hlynnt hugmyndinni. Afgangurinn tekur ekki afstöðu eða er andvígur. Og sveitarstjórnarmenn vestra finnast í þeim hópi.

Kompás sýnir þátt í kvöld þar sem leitt er getum að því hvaða aðilar standi að baki þessum áformum. Þessi þáttur er afrakstur margra mánaða rannsóknarvinnu m.a. í Moskvu, Washington, Houston og Dublin.

Á vef Kompáss kemur þetta fram um þáttinn:

Umdeild olíuhreinsistöð
Það er leyndarmál hver á að reisa olíuhreinsistöðina á Vestfjörðum. Böndin berast að rússnesku risaolíufyrirtæki í innsta hring Kremlar.

Vestfirðingar eru orðnir langþreyttir á atvinnuástandinu og kalla eftir úrbótum. Olíuhreinsunarstöð er talin geta skapað 500 ný störf. Þessi 300 milljarða risaframkvæmd er þó umdeild.

Tilhugsunin um nær daglegar siglingar risaolíuskipa vekur ugg en talið er að allt að 300 olíuflutningaskip muni eiga leið um vestfirska firði árlega.

Og svona hljómar stiklan um Kompásþáttinn í kvöld:

Ég hvet alla sem mögulega geta til að horfa á Kompás í kvöld klukkan 21:50 og mynda sér skoðun um málið.

Hér er viðtal við Stefán Gíslason, umhverfisstjórnunarfræðing, um olíuhreinsistöð sem birtist í fréttum RÚV 22. febrúar sl.

Að lokum brot úr fréttum Stöðvar 2 frá 24. febrúar sl. þar sem Ólafur Egilsson lætur út úr sér gullkorn sem verða lengi í minnum höfð.

Athugasemdir

[Jenný Anna Baldursdóttir, 15.4.2008 kl. 12:34]

Ég bíð spennt eftir þessum þætti og það er á hreinu að ég læt hann ekki fram hjá mér fara.

[Þórmóður (IP-tala skráð) 15.4.2008 kl. 12:48]

Illskiljanleg leynd? Ég hef bara lesið um skiljanlega leynd, þ.e. að hinum áhugasömu mögulegu fjárfestum hafi verið lofað tímabundnum trúnaði vegna viðskiptahagsmuna.

Nefnum samanburð: Iðnaðarráðherra undirbýr á fullu olíuleit á Drekasvæði og hefur meira að segja pantað staðarvalsathugun fyrir þjónustumiðstöð fyrir verkefnið. Hann hefur hins vegar neitað að upplýsa hverjir hinir áhugasömu erlendu fjárfestar eru. Er þögn eða leynd iðnaðarráðherra öðru vísi en þögn eða leynd Íslensks hátækniiðnaðar? Ég krefst þess að þú svarir heiðarlega Lára! 

[Lára Hanna Einarsdóttir, 15.4.2008 kl. 13:07]

Ég bíð líka spennt, Jenný!

Þormóður... ég sé engan mun á þessu tvennu sem þú nefnir. Auðvitað eiga báðir aðilar að gefa upp hverjir erlendu fjárfestarnir eru. Þegar framkvæmdir snerta alla þjóðina á einn eða annan hátt á hún rétt á að vita hvaða aðilar eru á bak við þær.

[Umhugsun (IP-tala skráð) 15.4.2008 kl. 13:32]

Sæl Lára,

Það er alltaf gaman af góðum samsæriskenningum og þetta er vissulega spennandi mál. Ég er reyndar þeirrar skouðunar að án þess að vinnustaður af þessari stærðargráðu verði að veruleika á vestfjörðum, þá munu samfélögin þar leggjast í eyði á næstu 20-30 árum. Það þýðir ekki að ætla sér að reyna að gera eins og Hesteyringar og Aðalvíkingar gerðu forðum, að baksa við vegagerð og gælu verkefni þegar ekki er nein kjölfestu atvinnugrein á svæðinu. Hálfkláraði vegurinn frá Hesteyri til Aðalvíkur er klárt dæmi um það að þar var of seint í rassin gripið. Þótt þar sé undurfallegt um að litast þá er enginn grundvöllur fyrir byggð þar sem atvinnan er engin. Sjáðu bara hvað er að gerast á Austfjörðum í dag. Hver hefði trúað því fyrir 10 árum að sá fjórðungur myndi fara að laða til sín ungt fólk aftur eftir áralangan fólksflótta?

Það þarf stórar lausnir á stórum vandamálum. Olíuhreinsunarstöð, Álver, Gagnageymsluver eða annar stór vinnustaður er það sem þarf til þess að snúa vonlausri vörn í sókn.

Það að halda því fram að það sé eitthvað óeðlilegt við það að almenningur fái ekki að vita hver standi á bakvið verkefnið, er því miður hreinn barnaskapur. Það er yfirleitt þannig í viðskiptum að upplýsingar eru verðmætar og réttar upplýsingar til rangra aðila geta slátrað verkefni sem þessu í fæðingu. það er sennilega þess vegna sem ekki er gefið upp á þessu stigi málsins hver stendur að verkefninu.

Kv,

Umhugsun. 

[Pálmi Gunnarsson, 15.4.2008 kl. 13:50]

Hver hefði trúað því að sá fjórðungur mynd fara að laða til sín ungt fólk aftur eftir áralangan fólksflótta,  segir Umhugsun og vitnar í strauminn austur í álið. Þetta er eftilvill hin eina sanna mótvægisaðgerð við fólksfjölguninni á höfuðborgarsvæðinu.  Nokkrar olíuhreinunarstöðvar, ein tvær í hverjum fjórðungi, 20 - 30 álver, og svipað af einhverju öðru og borgin myndi líklega tæmast, í það minnsta af ungu fólki sem flykktist á krummaskuðin til að vinna í stóriðjuverum.  En nú er svo langt síðan ég kom vestur að ég veit ekki ... eru allir fluttir í bæinn,, er Grímur kannske bara einn eftir á Bolungavík.   

[Emil Hannes Valgeirsson, 15.4.2008 kl. 14:03]

Hann er alveg óborganlegur hann Ólafur Egilsson. Það verður örugglega mjög rómantískt og fallegt að sjá eldana í strompunum speglast á sléttum firðinum í kvöldroðanum.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 15.4.2008 kl. 14:23]

Emil... ég setti inn eftirfarandi athugasemd hjá vestfirskri náttúruverndarkonu þegar hún fjallaði um málið á blogginu sínu:

"En þangað til má ég til með að vitna í orð Ólafs Egilssonar í fréttum Stöðvar 2 í kvöld þar sem hann sagði m.a.: "Sjónmengun, það er jú smekksatriði. Sumir hafa talað um að Pompidou-listasafnið í París líkist olíuhreinsistöð. Þetta yrði tilbreyting. En í einum dal á Vestfjörðum, í víðáttu Vestfjarða, þar mun það ekki skipta miklu máli neikvætt."(Ég hef heimsótt Pompidou-safnið í París - það er algjört skrímsli.)

Þarna finnst mér Ólafur tala niður til Vestfirðinga. Honum finnst bara allt í lagi að fórna Vestfjörðunum, því þarna er ekki verið að tala bara um einn dal heldur marga. Til dæmis dalina fyrir utan Hvestudal. Íbúar í næsta nágrenni þurfa að búa við stöðuga sjónmengun, hljóðmengun og eiturgufur frá olíuhreinsistöðinni. Hið undurfagra útsýni sem blasir við þegar maður kemur niður af Hrafnsfjarðarheiði verður með ljótu, reykspúandi öri. Útsýni frá Hrafnseyri mengað.

Ólafur Egilsson lét fleiri gullkorn falla í téðu fréttaviðtali. Hann sagði einnig: "Áreiðanlega eiga margir eftir að gera sér ferð í skammdeginu til að sjá ljósadýrðina í slíkri stöð þegar hún er risin". Ég trúði ekki mínum eigin eyrum, stoppaði, spólaði til baka, hlustaði aftur. Jú, hann sagði þetta.

Mín fyrstu viðbrögð voru að skella upp úr. Ég sá fyrir mér bílalestir yfir Hálfdán og Hrafnseyrarheiði í vetrarfærð og myrkri, fólk að brjóta sér leið yfir fjallvegina til að góna á ljósum prýdda olíuhreinsistöð! Ólafur gleymdi alveg að bæta því við að í leiðinni myndi fólkið fá að hlýða í andakt á hávaðamengun verksmiðjunnar í kvöldkyrrðinni og anda að sér unaðslegum, eitruðum olíufnyk sem legði inn eða út fjörðinn eftir vindáttum - upp dali og fjallshlíðar og skilja þar eftir sig eiturgufur sem drepa allt kvikt.

Hvað heldur maðurinn eiginlega að Vestfirðingar séu? Hálfvitar? Þá verður hann fyrir miklum vonbrigðum."

Skömmu seinna fékk ég tölvupóst frá ungri konu sem býr í Bakkadal, næsta dal fyrir utan Hvestudal. Hún sagði:
"...en um orð Ólafs að hingað muni fólk koma og horfa á ljósadýrðina frá stöðinni... hann veit ekki hvað það er frábært að vera hér einmitt á þessum tíma. Vera alein í myrkrinu og horfa á stjörnurnar og norðurljósin. Ég held að það sé öfundsvert að búa við svona dýrð sem ég bý við og raunar held ég að fólk myndi borga meira fyrir að sjá hvernig þetta er einmitt núna eða leggja meira á sig til að sjá það sem ég hef á hverjum degi. Málið er að Ólafi er slétt sama um Vestfirði og Vestfirðinga það er bara svo einfalt."

Ég skil hana vel og held að hún hafi rétt fyrir sér. Olíuhreinsistöð í Hvestudal leggur búsetuskilyrði þeirra hjóna í Bakkadal í rúst og hrekur þau af jörð sinni, frá aleigunni, því lífi sem þau elska og rótum sínum. Og hvað kemur í staðinn? Erlendir farandverkamenn, eiturspúandi verksmiðja, risastór olíuflutningaskip í vályndum veðrum og straumum með þeirri slysahættu sem því fylgir.

Meiri hagsmunir fyrir minni? Varla.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 15.4.2008 kl. 15:36]

Fólki er stillt upp við vegg, annað hvort viltu olíuhreinsunarstöð eða allt fer til andskotans.  Sjávarútvegsráðherran hefur verið ansi duglegur við að mölva niður undirstöður Vestfjarða í sjávarútvegi, og nú ætlar hann að rústa sveitunum líka.  500 störf handa hverjum ? Fólk hér vill fá að halda því sem það hefur, og eiga tilverurétt; eða eins og sagt var, réttu mér skófluna og ég skal grafa, látið okkur hafa verkfærin og við sjáum um okkur sjálf.  Bara ef stjórnvöld hefðu látið okkur í friði, svona fyrir nokkrum áratugum eða svo, þá værum við á grænni grein.

Ég hef ekki hitt marga sem vilja þessa olíuhreinsistöð, nema fólk sem bætir við, eitthvað þarf að gera til að við deyjum ekki út.  En hvað er að gerast á Austurlandi, ég sé ekki betur en þeir séu að væla um að fá meiri kvóta, því "Álver eitt og sér dugi ekki", átti álverið ekki að bjarga Austfjörðum. 

Við erum komin út á verulega hálan ís þegar ósnert náttúra er að verða mesta náttúruauðlind heimsins, þá kappkostum við að eyðileggja okkar.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 15.4.2008 kl. 15:49]

Umhugsun... ég er ekki með neinar samsæriskenningar. Hvort Kompásmenn verða með einhverjar slíkar í þættinum í kvöld veit ég ekki.

En lítum nánar á búsetumál Austfjarða. Þú segir: "Sjáðu bara hvað er að gerast á Austfjörðum í dag. Hver hefði trúað því fyrir 10 árum að sá fjórðungur myndi fara að laða til sín ungt fólk aftur eftir áralangan fólksflótta?"

Í frétt í Morgunblaðinu 2. apríl sl. þar sem sagt var frá því að Íslenskir aðalverktakar væru að pakka saman og fara af svæðinu sagði m.a.: "Aðflutningur nýrra íbúa til Austurlands hefur ekki orðið eins mikill og talið var að yrði..." og "...íbúðamarkaðurinn á Austurlandi sé lakari en menn vonuðust til."

Því næst skulum við skoða vef Hagstofunnar. Aðflutta umfram brottflutta í þeim sveitarfélögum sem raunhæft er að séu innan atvinnusvæðis álversins á Reyðarfirði. Álverið hóf ráðningar árið 2007 af einhverjum krafti, en leyfum samt 2006 að fljóta með. Tekið skal fram að Reyðarfjörður er í Fjarðabyggð.

Fjarðabyggð
2006                             811
2007                            -598
janúar-mars 2008        -162

Alls                               +51

Fljótsdalshreppur
2006                             152
2007                            -160
janúar-mars 2008           17

Alls                                 +9

Fljótsdalshérað            
2006                             614
2007                            -602
janúar-mars 2008        -49

Alls                               -37

Þetta gera samtals 23 aðflutta umfram brottflutta á atvinnusvæði álversins á Reyðarfirði frá 2006 til dagsins í dag. Ég held að álvers- og olíuhreinsunarstöðvarsinnar, eða stóriðjusinnar almennt, ættu ekki að benda framar á "það sem er að gerast á Austfjörðum" og að stóriðja "laði til sín ungt menntafólk". Ég fæ ekki betur séð en fórn óspilltrar náttúru hafi verið til einskis í þessu tilfelli og hún verður það í öðrum líka.

Eða hvað?

[Steini Briem (IP-tala skráð) 15.4.2008 kl. 16:44]

Lára mín Hanna. Ertu að krítísera Óla frænda?! Skamm skamm! Blink blink!

Ég skrifaði eitthvað um þetta atriði hjá Ólínu. Mig minnir að hún sé Vestfirðingur. Þú ert þar hvort eð er með annan fótinn, elskan.

[Óskar Þorkelsson, 15.4.2008 kl. 17:06]

Ég fylgist spenntur með, ég verð að fá fréttirnar hér því ég sé ekki stöð 2.

[Steini Briem (IP-tala skráð) 15.4.2008 kl. 17:11]

Óskar. Kompás er alltaf settur á Netið.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 15.4.2008 kl. 17:28]

Já já, ég gagnrýni Óla frænda þinn ef mér finnst hann gagnrýnisverður! Hann hlýtur að geta tekið því og afleiðingum orða sinna og gerða.

Ólína Þorvarðardóttir skrifar um fréttina sem birtist í 24stundum í dag. Mæli með að fólk lesi blogg Ólínu, svo og greinina sjálfa.

[Steini Briem (IP-tala skráð) 15.4.2008 kl. 17:40]

Hann gerir það, forsetaframbjóðandinn fyrrverandi, eins og Íslandsvinurinn Kiefer Sutherland. Hann er kominn með nýja kærustu, og vinir hans og Mogginn segja að hann hafi haft verulega gott af því að dúsa í fangelsi. Og bráðum verður forsetinn og olíugarkinn Pútín líka Íslandsvinur.

[Kristjana Bjarnadóttir, 15.4.2008 kl. 18:30]

Lára, þessar tölur sem þú fannst á Hagstofuvefnum eru athygliverðar. Ég leitaði þessara upplýsinga í vetur en hafði ekki vit á að gera það eins og þú setur þetta upp.

Það sem stundum gleymist líka er að mikil uppbygging í Arnarfirði mun ekki nýtast Patreksfirðingum, tæplega Tálknfirðingum og alls ekki svæðum norðan við Hrafnseyrarheiði. Hefur líklega álíka áhrif á þau svæði og álver á Reyðarfiriði á þessi sömu svæði.

Hafðu þökk fyir að halda okkur vakandi.

[Steini Briem (IP-tala skráð) 15.4.2008 kl. 19:28]

Svar iðnaðarráðherra á Alþingi um olíuhreinsunarstöð á Vestfjörðum:

http://www.althingi.is/altext/135/s/0785.html

[Júlíus Valsson, 15.4.2008 kl. 19:33]

Þeir þeir rétti upp hönd, sem fara á kvöldin í rómantískan bíltúr til að skoða ljósadýrðina á Grundartanga

[Eva Benjamínsdóttir, 15.4.2008 kl. 19:34]

Þakka þér kærlega fyrir að endurtaka pistlana þína frá því í febrúar. Ég horfði lítið á sjónvarp í fimm vikur, ákvað að kúpla mig frá öllu áreiti, gerast eigingjörn og hlú að blómstrinu í sjálfri mér.

Núna virðist ég fílefld og sannarlega tilbúin að berjast gegn þessari afleitu hugmynd um Olíuhreinsistöð í Arnarfirði Bíldudal, eða annars staðar á Vestfjörðum. Umhverfisverndarstríð ef með þarf, segir friðarsinninn.

 Því miður get ég ekki horft á stöð 2, hlustað á bylgjuna eða aðrar stöðvar sökum bilirís í minni tölvu, sem vonandi fer í viðgerð núna og verður yfir nótt.

Kannski er þátturinn Kompás óruglaður? Takk fyrir mig, ég næ þessu þótt síðar verði. Baráttukveðjur eva  

[Sigurður Rúnar Sæmundsson, 15.4.2008 kl. 20:09]

Ég heyrði í útvarpinu í dag ágiskun um hve mörg olíuskip koma til með að vera á ferðinni um vestfirði þegar hreinsunarstöðin verður komin í fullan gang. 500 skip á ári var talað um. Þó ekki væri nema helmingur af þessari tölu, er næsta víst að nokkur eiga eftir að farast þar um slóðir. Þarna verða skip víða að úr heiminum með skipstjórnarmenn sem koma í fyrsta skipti í það veðravíti sem hafsvæðið í kringum vestfirði getur verið á slæmum dögum. Og ég geri ráð fyrir að skip þurfi að koma og ferma og afferma olíu, hvort sem er vetur eða sumar. Við Íslendingar höfum misst mörg skip með hæfum skipstjórnendum við vestfirði, skip sem þóttu fær í flestann sjó, með sjómönnum sem þekktu þetta víti. Að mínu viti er alveg klárt að ókunnugoir sjómenn á stórum tankskipum eiga ekkert erindi á vestfirði á slæmum dögum. Það er 100 % öruggt að þarna verða umhverfisslys, olíumengun. Hversu stór og hversu oft er spurning. Sum ár farast engin stór skip fyrir vestan. Nú orðið geta menn skipulagt sig betur en áður fyrr, þegar sóknarþunginn var meiri í þorskinn. Ég er nokkuð viss um að mikil pressa verður á skipstjórnarmenn olíuskipanna að halda áætlun, kannski svipuð pressunni sem var áður fyrr á skipstjórnendur íslenskra togara.

[Auður Matthíasdóttir (IP-tala skráð) 15.4.2008 kl. 21:36]

Þetta er svo vitlaus tillaga að það tekur engu tali.  Og svo hræðilega váleg að það setur að manni hroll.  Hvers vegna kemur  maður eins og Ólafur Egilsson af stað svona hroðalega hugmynd.  Vonast hann eftir gróða í eigin vasa? Og allt er þetta  einhvern veginn skuggalegt og óljóst, hvernig sem maður rýnir í þetta.  Lára Hanna, þakka þér fyrir frábærar greinar til varnar íslenskri náttúru.  Les daglega pistla þína.  Vegni þér vel og góðan bata.  Kær kveðja.

[Sigurður Hrellir, 15.4.2008 kl. 22:14]

Ég hef bloggað talsvert um þessa fáránlegu hugmynd sendiherrans fyrrverandi og fylgdarsveins hans, m.a. hér og hér. Einnig átti ég í umhugsunarverðum skoðanaskiptum á bloggsíðu Ragnars Jörundssonar bæjarstjóra Vesturbyggðar sem titlar sig merkilegt nokk umhverfis- og náttúruverndarsinna. Það vakti hins vegar athygli mína að bæjarstjórinn steinhætti að blogga eftir að hafa ítrekað opinberað fákunnáttu sína um olíuhreinsunarstöðvar í Speglinum á Rás 1 og víðar. Spennandi verður að sjá hvort hann lætur einhver eftirminnileg gullkorn falla í umræddum Kompásþætti í kvöld.

[Anna Einarsdóttir, 15.4.2008 kl. 22:42]

Lára Hanna... þú sem veist svo margt;  "Hvernig í áranum fór fyrrverandi ríkisstjórn að því að koma lögsögu þessara mála til sveitarstjórna" ???  Mér líður eins og ég búi í stjórnlausu landi.  Geta örfáir aðilar í sveitarstjórn ákveðið að dæla yfir okkur eiturefnum, sem eru umfram leyfileg mörk og eyðilagt Ísland, bara sisvona ??

Nei, nú er ég alveg að fara að skæla. 

[Þorsteinn Briem, 15.4.2008 kl. 23:40]

Anna Einarsdóttir. Ef maður sé hæna, eins og sumir segja, er hægt að lifa ansi lengi hauslaus. Þannig var nýlega umfjöllun í sjónvarpsþætti hér um mann sem ferðaðist um Bandaríkin þver og endilöng með sprelllifandi hauslausan hana og lifði á því, þar til haninn fór yfir móðuna miklu fyrir mistök.

[Einar Indriðason, 16.4.2008 kl. 01:14]

Argh!  ARGH!!!  Þegar ég sé svona meðferð á landinu okkar, af peningagráðugum sjálfsvalds egóistum, sem spila á heimsku og/eða græðgi og/eða skammsýni og/eða ... Argans pólitíkusarnir, sem hugsa bara um sig sjálfa, maka sinn krók.  ARGH!

Það styttist í það, held ég, að Jörðin sjálf muni ýta á RESET takkann á okkur mannkyni; við erum að fara svo illa með náttúruna, og hún mun bíta okkur til baka.  ARGH!

Eigum við ekki bara að klára Argans dæmið, og slökkva á Jörðinni?  Það væri réttast, finnst mér stundum, bara hreinlega viðurkenna ósigurinn, og slökkva á jörðinni.  Sprengja allar kjarnasprengjur á sama tíma.  ARGH!

Hvað þarf að hrista sumt fólk mikið?

ARGH!!!

[Gunnar Berg Gunnarsson (IP-tala skráð) 16.4.2008 kl. 01:33]

jæja búinn að skrá mig í bloggheimana til að geta kvittað undir öll þessi nauðsynlegu blogg   

Baráttu kveðjur frá Sviss

Sonurinn  

[Villi Asgeirsson, 16.4.2008 kl. 06:31]

Gat ekki séð þáttinn. Kíki á netið þegar ég hef tíma. Annars er Ólafur góður, hvaða máli skiptir einn skitinn fjörður á Vestfjörðum? Eða 25% meiri CO2 losun? Eða aðrir Kárahnjúkar? Eða rússneska mafían? Þetta er rosalega flott stóriðjuklám. Það hitnar örugglega mörgum við þetta.

[Óðinn Þórisson, 16.4.2008 kl. 06:59]

Þetta var mjög góð samantekt hjá Kompásmönnum og eiga þeir hrós skilið. Niðurstaðan hlítur að vera augljós.

Lára Hanna vilt þú að byggð leggist af á Vestfjörðum ?

Ég hef reyndar ekki miklar áhyggjur af þessu fólki því með þá framkvæmdaríkisstjórn og vilja Vestfirðinga alveg skýran þá skiptir þetta svokallaða umhverfis og náttúruverndarfólk engu máli.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 16.4.2008 kl. 10:30]

Ef Kompásþáttur gærkvöldsins á ekki eftir að fá marga til að skipta um skoðun, einkum Vestfirðinga, þá er ég illa svikin!

Kristjana... ég hringdi í Hagstofuna, fékk leiðbeiningar og var með starfsmanninn þar á línunni á meðan ég fletti þessu upp - bara til öryggis svo ég hefði þetta nú örugglega rétt. Það er mikið í húfi. Og þetta er alveg hárrétt sem þú segir - vegamál á suðurfjörðum Vestfjarða eru í þvílíkum ólestri að stóriðja í Arnarfirði gagnast ekki nema þeim sem búa í næsta nágrenni. Við fengum nú upprifjun í vetur á því hvernig alvöru vetrarveður hamlar samgöngum um fjöll og heiðar í þessum landshluta. En eins og fyrri daginn virðist fólk ekki tengja þetta saman. Og hvar á að fá orkuna?

Takk fyrir slóðina, Steini.

Ég get ekki rétt upp hönd, Júlíus - og efast um að nokkur geti það. Enn þann dag í dag stinga verksmiðjurnar á Grundartanga í augu, hvoru megin Hvalfjarðar sem maður fer. Mér er minnisstætt þegar ég gisti eina nótt á Glym fyrir nokkrum árum og þær voru eins og svöðusár í firðinum, eyðilögðu algjörlega útsýnið bæði í birtu og myrkri.

Eva - Kompás kemur á netið einhvern tíma í dag. Vonandi kemst tölvan þín fljótlega í lag.

Sigurður Rúnar... ég á í fórum mínum blaðaúrklippur og útvarpsviðtöl þar sem fram kemur að tölur um umferð olíuskipa fram hjá Íslandi sem olíuhreinsunarstöðvarmennnn halda fram eru stórlega ýktar, svo og fullyrðingar þeirra um að þau sigli fram hjá norðvesturhluta landsina. Þau sem á annað borð sigla hér fram hjá fara suðaustan og sunnan megin við landið. Og á þessarisíðu "Íslenska olíuhreinsifélagsins" er sagt meðal annars: "Ice-free calm-water fjords for year-round loading and unloading of tankers." Þeir reyna semsagt að ljúga því, að á Vestfjörðum, eða landinu öllu, sé spegilslétt haf allt árið um kring og enginn hafís. Eins og sjá má á síðunni er fleira sem stenst engan veginn.

Erlingur... þriðji febrúarpistill minn um olíuhreinsistöðina bar yfirskriftina "Lögmál Murphys og stóriðja í íslenskri náttúru" og fjallaði um möguleg slys í olíuhreinsistöðinni. Ég þarf því varla að taka það fram að ég er innilega sammála ykkur Ómari.

Auður... ég veit ekki og skil ekki hvað Ólafi Egilssyni og Hilmari Foss gengur til. Hvort þeir eru hugsjónamenn um eyðileggingu íslenskrar náttúru, fuglabjarga og fiskimiða - eða bara gráðugir menn sem eiga von á feitum dúsum ef þeim tekst að keyra þetta í gegn. Ég vil hvorugu trúa upp á þá, en ég þekki þá ekki og veit því ekki hvaða menn þeir hafa að geyma. Takk fyrir innlitið og innleggið. Ef þú býrð fyrir vestan vona ég að þú munir starfa með nýstofnuðum náttúruverndarsamtökum Vestfjarða og berjast gegn þessari hroðalegu hugmynd og öðrum slíkum. Reyndar getur maður verið félagi í samtökunum hvar sem maður býr á landinu.

Siggi Hrellir - ég hef lesið samskipti ykkar Ragnars og stundum vissi ég ekki hvort ég átti að hlæja eða gráta. Ég vissi það ekki heldur þegar ég hlustaði á hann í Kompásþættinum í gærkvöldi. Fyrst rússneski sendiherrann bauð honum í kaffi og sagði að þetta væri nú allt í lagi - þá var það bara í lagi og ekkert meira með það. Fleiri gullkorn hrutu sem ég rifja kannski upp seinna.

Anna... upphaf þess að lögsaga eða úrskurðarvald þessara mála komst í hendur sveitarstjórna er að finna í lögum um skipulags- og byggingarmál. Það sem gerði hins vegar útslagið var breyting á lögum um mat á umhverfisáhrifum sem gerð var eftir Kárahnjúkahneykslið og gengur út á það, að í stað þess að Skipulagsstofnun úrskurði um málin eins og kveðið var á um í eldri lögum, getur hún einungis gefið álit sitt samkvæmt nýju lögunum. Og álit Skipulagsstofnunar er ekki  bindandi fyrir leyfisveitendurna, sem oft eru sveitarstjórnir. Þær geta farið sínu fram og hunsað álit Skipulagsstofnunar ef þeim sýnist. Lög þessi gengu í gildi í júní 2006 og hér má lesa um feril þess á Alþingi. Það er fleira í lögunum sem er nauðsynlegt að breyta, meira um það seinna.

Einar... mig langar að lifa lengur, ekki sprengja alveg strax... 

Velkominn á Moggabloggið, baddnið! Þú átt eftir að staðfesta skráninguna þína, ég kemst ekki inn hjá þér.

Villi... legg til að þú gerir kvikmynd um málið, látir myndmálið tala. Þú gerðir það svo vel í Svörtum sandi þótt um annars konar efni hafi verið að ræða þar.

Óðinn...  ég tek undir það að þetta hafi verið góð samantekt hjá Kompásmönnum og að niðurstaðan sé augljós = olíuhreinsunarstöð á Vestfjörðum er feigðarflan í öllum skilningi, alveg sama hvernig á málið er litið. Og nei, ég vil ekki að byggð leggist af á Vestfjörðum en ég vil heldur ekki að fólki sé stillt upp við vegg og sagt: "Stóriðja eða dauði!" Það er auk þess alrangt hjá þér að vilji Vestfirðinga sé skýr. Áður en hægt er að segja nokkuð í þá áttina verður að gera grein fyrir málinu, kostnaði, hvaðan peningarnir koma, afleiðingum til langs tíma o.s.frv. - og segja sannleikann. Þá fyrst verður hægt að skoða hug Vestfirðinga og annarra landsmanna og fá út raunhæfa niðurstöðu.

[Sigurður Hrellir, 16.4.2008 kl. 11:19]

Lára Hanna, áður en sveitastjórnir víða um land ákveða að leggja út í stóriðjuframkvæmdir án þess að þurfa að spyrja kóng eða prest, væri áhugavert ef þú deildir með okkur í stuttu máli þeirri vitneskju sem þú hefur um þessar lagasetningar. Hefur þú kenningu um það hvort þetta sé handvömm eða viljandi gert til að fría sig ábyrgð? Ráðherrar og þingmenn Samfylkingarinnar skýla sér kinnroðalaust bak við að ákvörðunarvaldið sé ekki lengur hjá þeim. Voru þeir virkilega ekki meðvitaðir um þessar breytingar fyrr en nú?

[Ásgeir Kristinn Lárusson, 16.4.2008 kl. 11:34]

Var að ljúka áhorfi mínu á þennan vel unna Kompásþátt og er hálf dofinn. Ólafur Egilsson er óvitlaus maður, en í þessu „áhugamáli“ sínu er hann, einsog margir fleiri, heillum horfinn. Ef Rússar eru að reyna að bæta ímynd sína á Vesturlöndum t.d. með því að reisa þetta skrímsli á Vestfjörðum, þá vantar þá ekki fjármagnið til þeirrar herferðar. Það er nokkuð ljóst, að Ólafur Egilsson og örugglega einhverjir fleiri samlandar eru að þiggja beinar eða óbeinar greiðslur frá LUKoil eða einhverju skúffufyrirtæki þeirra og alltaf er jafn ömurlegt er menn selja sálu sína fyrir skammtímagróða.

Kvótakerfið lagði grunninn að fólksflóttanum frá Vestfjörðum, kvótapeningarnir fóru á Höfuðborgarsvæðið, m.a. til byggingar íbúðarhúsnæðis fyrir fólkið, sem neyddist til að flytja suður og nú á að keyra þessa olíuhreinsistöð í gegn í gegn, hvað sem það kostar.

Jón Sigurðsson (í hlaðinu á Hrafnseyri?) sagði: „Vér mótmælum allir“, og ef stjórnvöld stöðva ekki þenna gjörning, þá verðum við, borgarar þessa lands, að gera það.

[Sigurður Hrellir, 16.4.2008 kl. 13:31]

Eins og ég nefndi í athugasemd á bloggsíðu Ólínu Þorvarðar er nokkuð einkennilegt að heimilisfang Íslensks hátækniiðnaðar er á Garðastræti 34 á meðan að rússneska sendiráðið er á Garðastræti 33. Hér gæti vissulega verið um algjöra tilviljun að ræða en þetta hefur örugglega sparað Ragnari bæjarstjóra sporin þegar hann heimsótti á  sínum tíma sendiherrana tvo, þann rússneska og þann íslensk-rússneska. 

Annars kom blessaður bæjarstjórinn mér lítið á óvart í þættinum talandi um það hversu hreinlegar svona olíuhreinsunarstöðvar væru. Áður hafði hann á bloggsíðu sinni t.d. lýst þeim með þessum orðum:

"Hvað er olíuhreinsistöð? Eitthvað skrímsli? Nei langt í frá. Þessi iðnaður er mjög snyrtilegur og má segja að vinnslan sé svipuð og í mjólkurbúum þ.e. einhverskonar skilvinda. Mengun er sáralítil. Það er jú losun koltvísýrings en hann hefur ekki verið skilgreindur sem mengun, hann er náttúrulegt efni. Olíuhreinsistöð er ekki orkufrekur iðnaður. Skilgreining á stóriðju er orkufrekur iðnaður. Ekki þarf að virkja fyrir þennan iðnað."

Mér sýnist að Ragnar verði ekki Rússunum mikill þrándur í götu og ekki heldur aðrir í bæjarstjórn Vesturbyggðar. Annar Samfylkingarmaður þar, Jón Hákon Ágústsson, hefur t.d. látið nokkur gullkorn falla á vefdagbók sinni, svo sem:

"Íslenskur Hátækniiðnaður, ykkur er frjálst að gefa boltann bara strax til okkar þannig að við getum byrjað að gera klárt."

"Árna hjá Náttúruverndarsamtökunum finnst þetta bara ljótt (olíuhreinsistöð), mér finnst líka klippingin hjá honum ljót en það er líka bara mín skoðun. Honum finnst hún sjálfsagt flott, mér finnst olíuhreinsistöð töff, en það er líka mín skoðun. Ég held að þetta fólk ætti að skoða svolítið hvað er að gerast í sínum bakgarði þ.e. Hellisheiði og Helguvík. Annars finnst mér alltaf gott að nota samlíkinguna “að berja hausnum við stein” en það er maður að gera þegar tala er við svona fólk. Það getur ekki átt málefnalega samræður."

Það var einmitt það.

[Steingerður Steinarsdóttir, 16.4.2008 kl. 18:22]

Kompásþátturinn var góður og vakti mann sannarlega til umhugsunar.

[Kristjana Bjarnadóttir, 16.4.2008 kl. 20:42]

Það er grundvallarspurning sem er eftir að svara varðandi þetta mál: Hvaðan á orkan að koma?

Mér skilst að svarmöguleikarnir séu tveir:

1. Íslensk vatnsaflsvirkjun á stærð við Kárahnjúkavirkjun. Sú orka er ekki til á Vestfjörðum. Hvar er þessi virkjanakostur?Á að leggja línur annarsstaðar frá til Vestfjarða? Er hagkvæmt að leggja línur af þessari stærðargráðu svona langt? Þarf ekki tvöfalt línustæði um Vestfirði vegna snjóflóðahættu? Slíkt var nauðsynlegt fyrir austan um Þórudal og Hallsteinsdal.
2. Nota innflutta olíu. Slíkt hefur í för með sér gríðarlega losun koltvísýrings. Við höfum ekki heimildir til slíks, þyrftum líklega að kaupa það.

Algerlega burtséð frá hvaða skoðun við höfum á umhverfis og virkjanamálum, þá eru þetta grundvallarspurningar sem þarf að svara áður en þessum atvinnukosti er veifað framan í Vestfirðinga sem lausn á þeirra atvinnumálum.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 16.4.2008 kl. 20:52]

Siggi Hr...  Ég hef haft á dagskrá að kafa ofan í þessa lagasetningu og umræður á Alþingi en ekki haft tíma til þess. Þetta er tímafrek rannsóknarvinna. Ég hef þó skoðað lögin um mat á umhverfisáhrifum út frá þeirri furðulegu tilhögun, að framkvæmdaraðilinn sjálfur - t.d. Norðurál í tilfelli Helguvíkur og OR í tilfelli Bitruvirkjunar/Ölkelduháls - sér um matið, auglýsir það og tekur síðan við athugasemdum sem berast Skipulagsstofnun og leggur mat á gagnrýni á eigin vinnubrögð. Er semsagt dómari í eigin máli. Hlutlaus? Varla. Þetta finnst mér eins fáránlegt og frekast getur verið. Auðvitað er ekkert að marka slíkt umhverfismat.

Það er svosem ekkert athugavert við að skúffufyrirtækið Íslenskur hátækniiðnaður sé til húsa að Garðastræti 34. Hilmar Foss (yngri), annar olíufurstanna, á heima þar og skráir einfaldlega fyrirtækið heima hjá sér. Sjálfsagt nóg af skúffum þar.

Ég held að Ragnar verði engum þrándur í götu - og eins og Ásgeir nefnir tók ég sérstaklega eftir því að tilgangur Rússanna með olíuhreinsistöð hér á landi er að bæta ímynd sína á Vesturlöndum. Við eigum semsagt að fórna íslenskri náttúru fyrir ímynd rússnesks olíurisa. Nei, takk.

Ég er innilega sammála, Steingerður. Kompásþátturinn var mjög góður og hefði mátt vera lengri. Ég vona að Kristinn og félagar búi til annan þátt úr öllu efninu sem komst ekki í þennan.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 16.4.2008 kl. 20:57]

Kristjana... þetta er auðvitað alveg rétt hjá þér. Hvaðan á orkan að koma? Stefán Gíslason kemur inn á það í viðtalinu sem ég birti í færslunni, þ.e. þá möguleika sem eru í stöðunni.

Ég veit ekki hvar ætti að koma fyrir annarri Kárahnjúkavirkjun - og miðað við yfirlýsingar stjórnvalda um að minnka losun gróðurhúsalofttegunda kemur brennsla olíu ekki til greina.

Ég hef ekki ennþá séð eða heyrt aðstandendur olíuhreinsistöðvarinnar leggja fram lausn á því máli - né heldur hver á að borga brúsann.

[Helga Valan (IP-tala skráð) 16.4.2008 kl. 22:37]

Kærar þakkir Lára Hanna fyrir þessa færslu. Þörf upprifjun - takk.

[Hundshausinn, 16.4.2008 kl. 23:42]

Ólafur, sá mæti maður, er starfsmaður utanríkisráðuneytisins - og talar hér gegn betri vitund. Hann á rætur á Vatnsleysuströnd (Hliði), milli Kálfatjarnar og Norðurkots. Þar dytti honum aldrei í hug að staðsetja eitt stykki olíuhreinsunarstöð - hvað þá það sem framundan er í byggingarskipulagsmálum á því landssvæði...

[Lára Hanna Einarsdóttir, 17.4.2008 kl. 00:21]

Ég efast ekki um að Ólafur sé mætur maður og góður. Allir sem hann þekkja persónulega bera honum vel söguna. Þess vegna skil ég ekki hvað honum gengur til með olíuhreinsistöðinni og af hverju hann talar gegn betri vitund. Eftir því sem ég best veit er Ólafur ekki stjórnmálamaður.

[Sigríður Jósefsdóttir, 17.4.2008 kl. 13:07]

Til Umhugsunar:  Það var ekki síðbúin vegagerð sem lagði Aðalvík, Hesteyri og sveitirnar þar í kring í eyði, heldur samstöðuleysi íbúanna hvar setja skyldi niður frystihús.  Átti það að vera á Látrum, Sæbóli eða Hesteyri?  Það var málið sem íbúarnir gátu ekki komið sér saman um, og því fór sem fór. 

Óðinn, ég (Vestfirðingurinn) vil heldur sjá Vestfirðina í eyði, heldur en að eyðileggja þá með olíuspúandi hreinsistöð.  Þó hef ég verið talin til hófsamari einstaklinga hvað varðar umhverfismál og stóriðju. 

Niðurstaða mín er sú:  Betri vegi, hitt kemur í kjölfarið.

[Laufey Ólafsdóttir, 18.4.2008 kl. 14:57]

Hér er komið svo mikið af athugasemdum... vildi bara segja að ég er þér hjartanlega sammála Lára Hanna.